هفته گذشته یکی از بحث برانگیزترین انتخابات ایالات متحده آمریکا برگزار و چهل و پنجمین رئیسجمهور امریکا انتخاب شد و پرزیدنت ترامپ ازاین پس برمردم امریکا حکومت خواهد کرد.
پرزیدنت ترامپ! شاید برخی به این زودی زبانشان نچرخد تا این دو کلمه را کنار هم قرار دهند. اما دونالد ترامپ تمام نظرسنجیها را کنار زد و رئیس جمهور بزرگترین اقتصاد جهان و بزرگترین قدرت نظامی جهان شد.
حال آنکه مسئولین و مردم کشور عزیزمان در سایه این انتخاب عجیب، دغدغههای برای اجرای برجام دارند که نکند در اجرا آن خللی ایجاد شود.
در پاسخ به این سئوال کارشناسان مسائل بینالمللی معتقداند، دونالد ترامپ برای اینکه بتواند آرای مردم ایالات متحده را به خود جلب و در عین حال همسو با حزب خود نیز حرکت کند، شعارهایش را مدام تکرار میکرد، اما در عمل به بخشی از آن شعارها عمل نخواهد کرد و شاید 20 درصد آن شعارها را عملی کند. از سوی دیگر ترامپ به برجام اعتقاد نداشت و اکنون انتخاب وی موجب نگرانی درباره آینده توافق هستهای شده است. برجام توافقی است که با پنج عضو دائمی شورای امنیت به عنوان نمایندگان جامعه بینالملل همراه با آلمان انجام گرفته و بعد از انجام توافق به تایید شورای امنیت نیز رسیده است. بنابراین کشورها ملزم هستند تصمیمات شورای امنیت را رعایت کنند.
از جهت دیگر به موجب کنوانسیون جانشینی دولتها، دولتها مکلف به پایبندی به تعهدات دولت قبلی هستند. یعنی اگر قرار باشد که هردولتی یک قرارداد بینالمللی منعقد سازد و دولت بعد 180 درجه عکس آن عمل کند و آن توافق را نادیده بگیرد، حقوق بینالملل معنایی ندارد. در این میان تحلیلگران مسائل سیاسی ابراز داشتهاند: به رغم سخنرانیها و مانورهایی که ترامپ در دوران انتخابات بر سر برجام مطرح کرد و بسیار علیه برجام موضع گرفت و همه حرفش هم این بود که ایرانیها کلاه سر آمریکا و اوباما گذاشتند و اینکه گفت تمام برجام به نفع ایران است در واقع درست مثل مطالبی است که جبهه پایداری و مخالفان برجام در ایران میگویند که سر روحانی و ظریف کلاه رفته است.
اما واقعیت این است که هیچکس سر دیگری کلاه نگذاشته است. نه آمریکا آنطور که عمل کرده و نه ایران از برجام چیزی بیش از آنچه طرفین به آن رسیدهاند، بهرهمند شده است. از طرفی برجام فقط در برگیرنده ایران و آمریکا نیست. شش کشور به همراه ایران و همچنین آژانس بینالمللی انرژی در این توافق حضور دارند. اینکه مخالفان میگویند، برخوردهای سیاسی است. واقع مطلب مشکلاتی وجود دارد که قرار نبود از ابتدا همه تحریمها برداشته شود، بخشی از تحریمها علیه ایران به دلیل موضوعات حقوق بشری و بخشی هم به دلیل حمایت ایران از گروههایی چون حزبا... لبنان است. در برجام فقط قرار بر برداشته شدن تحریمهای هستهای بود که این اتفاق افتاده و اگر هم مشکلاتی داشته در حال برطرف شدن است.
علاوه براین موارد بایستی اذعان نمود: در قطعنامههای گنگره آمریکا آمده اعمالنکردن تحریمهای جدید علیه ایران به رعایت حقوق بشر و عدم حمایت از تروریسم بینالمللی بستگی دارد. ممکن است دولت ترامپ تحت عناوین دیگری تحریمهای جدیدی وضع کند، اما برجام یک مسئله انجام شده است و ترامپ نمیتواند بگوید که من این توافق را نادیده میگیرم. در این بین در دومین دور گفتوگوهای ایران و اتحادیه اروپا به ریاست مجید تختروانچی، معاون اروپا و آمریکا وزارت امور خارجه کشورمان و هلگا اشمید، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و با حضور هیئتهای همراه در بروکسل برگزار شد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برتعهد اتحادیه اروپا در قبال اجرای کامل برجام و ضرورت پایبند بودن تمامی طرفها به اجرای این توافق تاکید کرد.
در پایان و به نظر نگارنده"مهدی حیدرپور"ترامپ هرچه از برجام گفت سیاسی و تبلیغاتی بود. ترامپ میداند که 22 ماه مذاکره صورت گرفته است. معتقدم ترامپ عمیقا میداند که اینگونه نیست که میگوید ایران سر آنها کلاه گذاشته است. حتی اگر ترامپ بخواهد چنین کاری انجام دهد و برجام را لغو کند، روسیه و چین به کنار، اروپا هم به هیچوجه با آمریکا همراهی نخواهند کرد. از همه اینها مهمتر اینکه ترامپ یک تاجر است، مولفههای اقتصادی به ترامپ دیکته میکند برجام را به هم نزند چرا که اصل برجام به لحاظ اقتصادی به نفع ایران و غرب است، بنابراین او منافع اقتصادی را نادیده نخواهد گرفت.