سردبیرآزاداندیش

بحث آلودگی هوا و آلوده‌کردن محیط‌زیست در کشور ما مبدل به یک بیماری مزمن و ظاهرا لاعلاج شده است. این درحالی است که هستی‌شناسی این پدیده و چیستی و چرایی آن، بارها توسط انجمن‌های علمی، نهادهای تخصصی و سازمان‌های عمومی و دولتی مورد بحث، بررسی و ارائه راه‌حل قرار گرفته ولی ظاهرا همانند مبارزه با فساد به‌دلایل نامعلومی اراده ملی و قوی برای مراقبت از سلامت مردم و ریشه‌کنی عوامل این آلودگی‌ها وجود ندارد یا محمل اجرا پیدا نکرده است.

با توجه به مجموعه گفتمان‌ها و شعارها، برنامه‌ها و وعده‌ها امروز همگی می‌دانند که آلودگی محیط‌زیست کشور نتیجه بی‌تدبیری، عدم شایسته‌سالاری، عدم‌توجه یا اهمال در انجام وظایف و نظارت است.

در بحبوحه شائبه‌ها در‌خصوص تنش نظامی در خاورمیانه میان ایران و ایالات‌متحده، اگر خروج یک ناو بزرگ آمریکایی در منطقه را مورد ملاحظه قرار داده و در‌عین‌حال بمب‌افکن‌های راهبردی خود را به پرواز درآورده است، از این دو اقدام نمی‌توان این‌گونه برداشت کرد که آمریکایی‌ها به‌دنبال آغاز جنگ با ایران باشند. جنگ برای آمریکا در خاورمیانه پرهزینه است و به‌خصوص در برهه‌ای از زمان که آمریکا در‌حال تغییر دولت است. آمریکا به‌دنبال نمایش قدرت است تا به ایران این پیام را بدهد که در آمادگی کامل است؛ زیرا هنوز از انتقام به‌‌علت ترور سپهبد سلیمانی هراس دارند و با این نمایش قدرت به‌دنبال آن هستند تا امنیت خود را حفظ کنند.

به‌عبارتی دیگر فرصت چندانی برای آغاز یک جنگ در منطقه برای #ترامپ وجود ندارد، مگر اینکه اتفاقی رخ دهد و به بهانه تلافی آن، اقدامی علیه ایران انجام دهد و این احتمال که در شرایط کنونی رقبا و دشمنان ایران در منطقه دست به اقداماتی زده و آن را به ایران نسبت دهند، وجود دارد. لذا لزوم هوشیاری بیش از پیش در رفتار و گفتارمان ضروری به‌نظر می‌رسد.

یکی از مفیدترین دستاورد‌های بشر برای نجات جان انسان‌ها، تولید واکسن است که در طول تاریخ علمی جهان، به کمک آن از ابتلا به یک بیماری خلاصی یافته است. اما چه بسیار نوزادان و کودکانی که به‌خاطر عدم دسترسی به واکسن برخی از بیماری‌های نوظهور سلامت خود را از دست داده و تا پایان عمر با آثار آبله، فلج اطفال و... زندگی کرده‌اند. در اولین بیماری همه‌گیر قرن بیست‌ویکم، هزاران انسان در سنین و جایگاه‌های مختلف علمی، سیاسی، اقتصادی، ورزشی و... قربانی پاندومی کرونا شدند و نه قدرت نظامی کشورها توانست از وحشت دولت‌ها و مردم بکاهد و نه توان اقتصادی‌ و پیشرفت فناوری.

پس از مدتی کشورهای پیشرو در فناوری‌های دارویی و شیمیایی، با سرعت تمام دست‌به‌کار شده و شروع به تولید واکسن کرونا کردند. پس از گذشت یکسال از آغاز پاندومی، برخی از کشورها برنامه واکسیناسیون مردم خود را آغاز کردند و بعضی دیگر در صف ثبت‌نام و خرید واکسن قرار گرفتند. حتی برخی از همسایه‌های ایران همچون عراق اقدام به تهیه واکسن و آماده‌سازی تلقیح آن کردند. اما در کشور ما، خرید واکسن کرونا‌-‌ مثل خیلی از امور دیگر- گرفتار کشمکش‌ها و جدل‌های کلامی و سیاسی شده است.

فرصت مجدد برای بحث و بررسی لوایح FATF نشان می‌دهد این لوایح مهم هستند و ضروری‌ست تا جایی که امکان دارد این لوایح تصویب شوند. به این معاهده بین‌المللی باید همچون سایر معاهدات نگاه کرد و با هزینه فایده‌کردن آن، اقدام به تصمیم‌گیری نمود. آنچه حائز اهمیت است اینکه باید این لوایح مورد بررسی قرار گیرد و سپس در‌خصوص پیوستن یا عدم‌ پیوستن به آن تصمیم‌گیری شود. این موضوع سال‌هاست که در کشور وجود دارد و مجلس نیز آن را تصویب کرده است اما به‌نظر می‌رسد در این رابطه بحث‌های سیاسی بر بحث‌های فنی و واقعی این حوزه غلبه کرده و همین امر به مهم‌ترین مانع پیش‌روی آن بدل شده که کار را در این زمینه به بن‌بست کشانده است.

هر ساختار سیاسی، چارچوب‌ها و موازین خاص خود را دارد. سرمایه‌های نمادین و لزوم استفاده بهینه و درست از آنها در یک نظام سیاسی تبلور پیدا می‌کند که اساسا باور داشته باشد که سرمایه‌های اجتماعی در متن جامعه هستند و او فقط باید آنها را مثل منابع بسیار مهمی در دل زمین، استخراج کند. مثل کسی که می‌خواهد به ثروت برسد باید منابع مشخصی را از دل زمین استخراج کند، در جامعه نیز همینطور است. کسانی که معتقداند این سرمایه‌ها در متن جامعه هستند وظیفه‌شان استخراج این سرمایه‌ها از جامعه است؛ البته ما در کشوری زندگی می‌کنیم که اساسا نوعی سلسله‌مراتب از بالا وجود دارد و تصورش بر این است که این سرمایه‌ها را قبلا پیدا کرده و نهایتا نیازی ندارد نکه بخواهد در دل جامعه جست‌وجو کند و این سرمایه‌ها را کشف کند.

نامه حسن روحانی رییس‌جمهوری کشورمان به مقام معظم رهبری و موافقت ایشان در باب تمدید بررسی لوایح موسوم به اف ‌ای تی اف و معاهده پالرمو در رابطه مبارزه با پولشویی در مجمع تشخیص مصلحت نظام، نشان از تدبیر و حکمت در ارتباط با سیاست‌های آینده در مبارزه با تحریم‌ها و توطئه‌های بزرگ علیه کشورمان دارد. ‏ از سویی دیگر پس از پیروزی جو بایدن یک‌سری تنش‌ها به‌وجود آمد که کار را سخت‌تر کرد. از یک‌سو ترور شخصیت مهم کشور، از سوی دیگر ایجاد تنش میان ایران و اروپا و برخی کشورها سبب شد تا اما و اگرهایی در این‌خصوص به‌وجود آید. اما و اگرهایی که با خبر تمدید مهلت FATF# دست‌خوش تغییراتی شد. بیم‌ها و امیدهایی که در #سخنان_رییس‌_جمهوری نیز مطرح شد و تاکید کرد که اجازه نمی‌دهیم پایان تحریم‌ها به تعویق بیفتد. صحبت‌هایی که به‌نظر می‌رسد هم به موانع داخلی اشاره دارد و هم به موانع خارجی که یکی از موانع داخلی بی‌شک مصوبه مجلس و عدم تصویب FATF است؛ مقوله‌ای که همچنان روی آن تاکید می‌شود درحالی‌که گذر از آنها می‌تواند گره بزرگی از مشکلات کشور باز کند، همان‌گونه که رفتن دونالد ترامپ نیز توانست تا حدودی تنش‌ها را در عرصه اقتصادی و سیاسی کمتر کند.