سردبیرآزاداندیش

اروپایی‌ها نشان دادند که هیچ انعطافی در مواضع خودشان در قبال چهار گام تعلیق تعهدات ایران در برجام نمی‌خواهند بردارند و همان سیاست فشار آمریکا را برای یک برجام جایگزین اعلام کرده‌اند. دیدگاه‌هایی که بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس به صراحت از آن صحبت کرد و رییس‌جمهور فرانسه و صدراعظم آلمان نیز به‌طور ضمنی از این موضع، حمایت کردند. دولت‌های اروپایی سعی می‌کنند مکانیسم حل اختلاف را به‌صورت یک اهرم فشار بالای سر ایران نگه دارند تا یک برجام جایگزین ایجاد کنند.

برای جمهوری اسلامی تقریبا راهی باقی نمی‌ماند که در برابر این اقدامات یک واکنش جدی نشان دهد و سیاست اروپایی‌ها را خنثی کند. حال آنکه سیاست ایران در پرونده هسته‌ای مبنی بر کاهش گام‌ به‌گام تعهدات برجامی که در‌نهایت منجر به برداشتن گام پنجم و کنار گذاشتن همه تعهدات در حوزه فنی برجام شد، کشورهای اروپایی را دچار نگرانی و هراس کرده است.

پس از خروج یک‌جانبه ایالات‌ متحده از برجام، ایران یک سال در برابر »تروریسم اقتصادی آمریکا«، راهبرد صبر استراتژیک را در پیش گرفت و بعد به‌صورت گام‌به‌گام برخی تعهدات خود را تعلیق کرد. اروپا فرصت داشت و از آن استفاده نکرد، اکنون نوبت ایران است؛ آن‌ها باید تلاش کنند تا ایران را راضی به حفظ تعهدات کنند و ما نیز هوشمندانه از دستاوردهای خود در برجام حراست کنیم. اما مطرح‌شدن سازوکار یا مکانیسم ماشه نشان‌‌دهنده‌ی آن است که حل اختلاف میان ایران و سایر طرف‌های برجام پس از خروج ایالات‌‌متحده آمریکا از این سازوکار بین‌المللی و توافقی که میان ایران و 5 کشور جهان در اثر حل و فصل پرونده‌ی هسته‌ای انجام داده است به هر دلیلی اکنون با موانع جدی روبه‌رو شده و چالش‌های موجود نتوانسته در نشست‌های گذشته زمینه‌های ایجاد یک فضای مناسب برای ادامه حیات برجام را فراهم کند.

همانگونه که شما خواننده فهیم به کرات مشاهده کرده‌اید‌ مردم همواره و در هر موضوعی وحدت و انسجام را در دستور کار قرار دادند. چه در مراسم تشییع پیکر سردار سلیمانی و چه در مسئله همدردی با خانواده‌ی جانباختگان و تشییع پیکر آنها در اقصی‌ نقاط کشور؛ اما شاید برگزاری انتخاباتی رقابتی و پرشور می‌توانست مقداری از این تلخی‌ها بزداید که از قضا رد صلاحیت‌های گسترده شورای نگهبان از طیف سیاسی اصلاح‌طلب، مستقلین و یک‌‌سوم نمایندگان مجلس این امید را نیز تا حدی از بین برد تا به قرائت بسیاری از فعالان سیاسی، شاهد انتخاباتی رقابتی نباشیم. ‌

اعتراض و پیشنهاد طبق اصل 27 قانون اساسی جزء مهمی از حقوق مردم است. مردم اگر نسبت به‌وضع موجود و آینده خود بی‌تفاوت باشند جامعه مرده به حساب می‌آید. پویایی مردم هم با نگاه به آینده معنادار می‌شود. کسانی که امروز مسوول هستند باید بستری را برای اعتراضات مردم فراهم کنند تا زمینه‌ی پویایی مردم بیش از پیش فراهم باشد. جوانان باید با امید به آینده احساس کنند، مسوولان به فکر ایران هستند. کشور با وجود مردم معنا پیدا می‌کند و وقتی مطرح می‌کنیم کشور متعلق به مردم است و قانون اساسی هم جایگاه اعتراض را برای مردم قائل شده، طبیعی است که مردم هم باید بتوانند نظر خود را ابراز کنند.

اگر مردم احساس کنند که کشور مال آنهاست در حفظ و امنیت آن هم بیشتر تلاش می‌کنند. خوشبختانه به لحاظ سرمایه‌ی اجتماعی، تحصیلی، علمی و تجربی، ملت پویایی داریم و باید از آنها استفاده کنیم.

در پی‌ حادثه دردناک سقوط هواپیمای بوئینگ و جان‌باختن تعدادی انسان بی‌گناه‌، از جمله جمعی از هموطنان و نخبگان کشور‌، موجی از نگرانی و تاثر‌، کشور و ملت ایران را فرا‌گرفته است. در بدو حادثه و در تسلیت قبلی رسانه‌ها از مسوولان امر خواستند با بررسی همه‌جانبه این رخداد ناگوار، پاسخگوی افکار عمومی باشند. متاسفانه آنچه غم این فقدان جانگداز را تشدید نمود، بی‌توجهی و عدم صداقت با افکار عمومی بود. در این بین ستاد کل نیروی مسلح در بیانیه‌ای اعلام کرد‌ هواپیمای مسافربری اوکراینی که حامل تعداد زیادی از شهروندان ایرانی و غیر‌ایرانی بود با »خطای انسانی« اپراتور پدافند ساقط شده و مطالب طرح شده پیرامون نقص فنی صحت ندارد در‌حالی‌که اصرار بر کتمان چگونگی سقوط هواپیمای اوکراینی گناه نابخشودنی است و بر همین اساس رهبر انقلاب و رییس‌جمهور دستور رسیدگی به مقصران این فاجعه را صادر کردند تا ابعاد این فاجعه باورنکردنی روشن شود.

شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی‌62 ساله فرماندهی نیروی قدس، شاخه‌ای از سپاه پاسداران که مسوول عملیات در خارج از کشور است‌ را بر‌عهده داشت و طبق گزارش‌ها، در افغانستان از همکاری با نیروهای آمریکایی علیه طالبان که تهدیدی مداوم برای ایران بود، دفاع کرد؛ اما این اتحاد آزمایشی در پی اظهارات رییس‌‌جمهوری جورج دابلیو.

بوش که ایران را عضو محور شرارت می‌خواند و حمله سال 2003 ایالات‌متحده به عراق که با اعزام بیش از 100هزار سرباز آمریکایی در نزدیکی مرز ایران همراه بود، دوام نیاورد. واکنش تدریجی ایران به حمله آمریکا به عراق می‌تواند سرنخ‌هایی درباره پاسخ احتمالی آن به ترور سلیمانی فراهم کند. در مواقعی که آمریکا با قدرت نظامی عرض اندام کرده، جمهوری اسلامی خوددار بوده است. در ساعات اول بعد از حمله موشک‌های کروز آمریکایی به انصارالاسلام، یک گروه سنی در شمال عراق، در سال 2003، ایران مرزهای خود را بست و واکنش چندانی نشان نداد. در برخی گزارش‌های منتشر شده در آمریکا ادعا شده که ایران پس از سقوط صدام حسین کار روی کلاهک اتمی را متوقف کرد و به ابعاد غیرنظامی برنامه هسته‌ای ادامه داد.