پرواضح است خرداد، سرفصل تحولی نوین در مناسبات و جریان سیاسی کشور بود و در شرایطی که جامعه، اقتصادوسیاست اصطکاکهای متعددی را تجربه میکردند گروه اصلاحطلب حضورجدیتری در سیاست یافت.
ساختارخرداد 76 جریانی از نیروهای چپ سیاسی و معنا و مفهوم آن چنین بود که به بخشی از امیدها و انتظارات انقلاب که بنا به دلایل مختلفی نتوانسته بود تحقق پیدا کند جامه عمل بپوشانند.
انتظارات و توقعاتی که به خاطر آن انقلاب اسلامی صورت گرفت مجموعهای از انتظاراتی است که ذیل جامعه مدنی میآید. این موارد خواستههای اصلی و عمدهای بود که مردم برای آنها علیه رژیم پهلوی مبارزه کردند و چون بعد از انقلاب مردم و بهخصوص اقشار و لایههای تحصیلکرده جامعه از قبیل دانشجویان، نخبگان، روشنفکران جامعه.
بسیاری از نویسندگان احساس کردند بهرغم وجود پتانسیل، بخشی از خواستهای آنها کامل محقق نشده است، درصدد تحقق این بخش از خواستهها با رای به یک کاندیدا برآمدند. امید میرفت در دولت اصلاحات به این اهداف و آرمانها جامه عمل پوشانده شود که بخشی از امیال و آرزوها در این دوره محقق شد، اما بخش دیگری از آنها هم تحقق پیدا نکرد.
در ادامه بایستی خاطرنشان کرد، در انتخاب رئیسجمهور دولت یازدهم، همگان شاهد بودند ریشه عمیق اصلاحطلبی چگونه باعث تغییر در نتیجه انتخابات و رویکرد رایدهندگان شد و نتیجهاش به قدرت رسیدن آقای روحانی بود، البته نمیتوان پیروزی دکتر روحانی در این مقطع با اهداف مردمی که درسال 76 به پای صندوقهای رای آمدند، مقایسه کرد و تنها در ظاهر پیروزی کامل جریان اصلاحات وگفتمان اصلاحطلبی در سال 92 یادآوری شد اماگفتمان اعتدال پیروزشدکه گفتمانی ازجریانا صلاحات بوده است.
در این بین کارشناسان مسائل سیاسی بر سه نکته مهم اذعان دارند: اول اینکه این رای به دولت یازدهم به این معنا است که گذشت زمان انتظارات جامعه را از بین نخواهد برد و مسائلی مانند حقوق شهروندی، حقوق بشر و آزادیهای مصرح در قانون انتهایی ندارد و حتی قائل به زمان خاصی هم نیست.
این موضوعات همیشه بخشی از دغدغههای اجتماعی اصلاحطلبان بوده است که باید همچنان با حمایت جریان اصلاحطلبی بهبود یابد. و مردم خواستههای مدنی خود را همچنان دارند امیدوارند تا به خواستهها واهدافشان جامه عمل پوشانده شود. دوم این که آینده ایران در دورههای انتخاباتی همواره حلقههای مشابه دوم خرداد را بازتولید میکند و مردم میتوانند کاملا به آینده خودشان امیدوار و معتمد باشند و مسئولان هم درهمه سطوح از چنین روندی استقبال خواهندکرد. و نکته پایانی اینکه در حال حاضر کشور درشرایط اقتصادی مناسبی بهسر میبرد اما درشرایط جهانی ایران بعد از روی کارآمدن دولت آقای روحانی تغییرات مثبتی ایجاد شده است واین امیدواری وجود دارد که با حمایت جریان اصلاحطلب بهبود یابد و با کمک و همفکری جریان اصلاحات در این دوره باز ایران بتواند به موقعیت مناسبی که درسالهای گذشته داشته است، بازگردد.
در پایان و به نظر نگارنده" مهدی حیدرپور "بهصورت اجمالی میتوان اذعان داشت که اصلاحات به دنبال تحقق آرمانها وامیدهایی بود که مردم دنبال میکردند، حال آنکه اگر در دوران آقای روحانی هم این امیدها و انتظارات تحقق پیدا نکند، مردم سالهای بعد دوباره به نامزدی رای خواهند داد که قابلیت این را داشته باشد که به امیدها و انتظارات، جامه عمل بپوشاند. امید است پس از 18 سال که ازحماسه مردمی خرداد 76 میگذرد بار دیگرنشاط وشادی به ملت بازگردد.