عربستان بزرگترین تولیدکننده اوپک و مهمترین متحد دولتهای غربی در منطقه خاورمیانه است. اغلب شاهزادگان عربستان تحصیلکرده دانشگاههای غرباند و کشور آنها از گرانترین دستاوردهای تکنولوژیک جهان استفاده میکند. اما چگونه است، این کشور ثروتمند قادر نیست مراسمی را که برای تمام مسلمانان دنیا از اهمیت بسیار برخوردار است، مدیریت کند و هر چندسال یکبار فجایعی از ایندست، تلخ و دردناک روی میدهد.
امسال نیز یکی از آن چندسال است که با حادثه سقوط جرثقیل آغاز شد و با کشته و زخمیشدن هزاراننفر در مراسم رمی جمرات ادامه پیدا کرد. در تکمیل مقدمه عنوانشده بایستی اذعان نمود فاجعهی کشتار زائران بیتا... الحرام در قربانگاه منا بار دیگر مهر تایید بیکفایتی حکام آلسعود در اداره فریضه حج که بزرگترین کنگره اسلامی برای تمامی مسلمانان جهان در سراسر دنیاست، زد.
اینجا دیگر بحث رقابت منطقهای بین ایران و عربستان نیست. بحث اختلاف القایی بین شیعه و سنی که توسط بیگانگان تبلیغ میشود نیست، اینجا بحث حفظ جان زائران بیشماری است که بعد از یک عمر صبر، آرزو، دعا و توسل و صرف هزینه خود را به سرزمین وحی رساندند تا آرزوی دیرینه خود را در آن سرزمین الهی تحقق بخشند اما، دریغ که کسانی برای امنیت و آسایش آنها گمارده شدهاند که نه بویی از انسانیت بردهاند و نه درایت و تدبیر در آنها وجود دارد.
در این بین کارشناسان مسائل امنیتی ابرازداشته اند تحلیل این وقایع برای کشوری که پول کلانی از این مراسم بهدست میآورد، کار چندان سادهای نیست. از برخورد رهبران این کشور میتوان به بیتجربگی آنها که آمیزهای از نخوت و تکبر است، پی برد. آنان در واکنشی شتابزده که بهدور از روح مراسم حج است فاجعه رخداده را به گردن زائران آفریقایی انداختند تا خود را از پیامد این حادثه مبرا کنندغافل از اینکه این برخورد حاکی از نگاهی قبیلهگرایانه و نژادپرستانه است از سوی دیگر بیانگر این نکته است که رهبران عربستان تصوری از جامعه و اداره شهر و تفکر مدرن ندارند.
دیدگاهی که شرقشناسان غرب را به این اشتباه واداشته، این است که مدنیت خاورمیانه متاثر از عوامل غیرمدرن، مثل قبیله و تمایز بین فرقهها و نحلههای دینی است و درگیریهای خونبار آن نیز در همین اختلافات ریشه دارد. در این راستا کارشناسان مسائل سیاسی به دونکته مهم ادعان نموده اند اول اینکه: دولت ایران و جناب آقای روحانی خوشبختانه در عرصه بینالملل توانستهاند موفقیتهای فراوانی کسب کنند و دولتی خوشنام در جهان هستند در این مصیبت بزرگ باید به فکر باشند و با مذاکره با دولتهای اسلامی چارهاندیشی کنند که بدون حب و بغضهای سیاسی برای یک بار مشکلات مکه و مدینه توسط بزرگان و دولتهای جهان اسلام حل شود.
و دومین دیدگاه اینکه: یککاسهکردن کشورهای خاورمیانه و تقلیلدادن اختلافات آنها به اختلافات فرقهای و دینی جفا به دیگر کشورهای منطقه است فاجعه در رمی جمرات، تصویرگر بافت حکومتی فرسوده است که کفایت و کارآمدی لازم برای اداره مراسمی جهانی را ندارد. برپایی مراسم یکرنگ و یکپارچه حج نیاز به تفکری تاریخمند، با زیرساختهای جهانی دارد. آنهم اجرای مناسکی که از دلایل وجودی آن اتحاد میان مسلمانان، از هر قبیله و نژاد و رنگ است. اما تفکر بومی قبیلهای رهبران عربستان قادر به اداره شهری به عظمت مکه نیست.
در پایان و به نظر نگارنده"مهدی حیدرپور"مسْولان باید به وظیفهی خود در بازخواست دولت عربستان سعودی بپردازند. خصوصا با توجه به مکرر بودن فجایعی که درحرم امن الهی اتفاق میافتد، از کشتار حجاج در سال?? گرفته تا آتشسوزیها و طوفان و خفگی حاجیان درسرزمین فراخی که عرصه آزادی جسم و روح است. چه دلیلی دارد که یک دولت نتواند از جان حدود 2 میلیون انسان در چنین سرزمینی حفاظت کند. این درحالی است که ما شیعیان در ایام عزای اباعبدا... شاهد جمعیت میلیونی در شهر کوچکی مانند کربلا هستیم بدون اینکه آسیبی به کسی وارد شود. چطور در سرزمین وسیع عربستان جان انسانها باید در تجمعی از بین رود.