چندی پیش مقام معظم رهبری سیاست کلی انتخابات را در 18 بند ابلاغ نمودند که براساس بخش 5 بند 10ابلاغیه ایشان بر »تعریف و اعلام معیارها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی، مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاستجمهوری توسط شورای نگهبان« تاکید شده است.
در واقع براساس یکی از بندهای سیاستهای کلی انتخابات که از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام تدوین و تصویب و از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، مفهوم رجل سیاسی معیارها و شرایط لازم برای تشخیص آن و مذهبی و مدیر و مدبربودن کاندیداهای ریاستجمهوری، باید تعریف و به مردم اعلام شود.
در تکمیل مقدمه عنوانشده بایستی اذعان نمود: یکی از مسائل مهم در تایید نامزدهای ریاست جمهوری مسئله تعیین رجل سیاسی است. حال آنکه تعریف رجل سیاسی از ابتدای انقلاب تا به امروز یکی از چالش برانگیزترین بحثهای حقوقی و سیاسی است. رجل بودن باید بر توانایی خاصی مبتنی باشد ای بسا وزیری که با سابقه وزارت، رجل سیاسی تلقی نشود و ای بسا سیاستمداری که بدون سابقه تصدی به سمت اجرایی، رجل مذهبی و سیاسی تلقی گردد.
بر این مبنا دلالت التزامی میان تصدی به سمتهای اجرایی و رجل بودن وجود ندارد. علاوه براین در اصل 115 قانون اساسی آمده رئیسجمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر انتخاب شود ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن نیت و امانت و تقوا، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی یاران و مذهب رسمی کشور. در این اصل اما صراحتا اعلام نشده که منظور از »رجل سیاسی« چیست؟ در این خصوص عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است: »یکی از نقاط مثبت سیاستهای کلی که در اصل 115 قانون اساسی برای داوطلبان ریاستجمهوری وجود داشت شرط رجل سیاسی است که مجلس نیز براساس تفسیر شورای نگهبان نمیتوانست به این موضوع ورود کند و ما نیز در خود شورا نتوانسته بودیم معیارهایی را برای مفهوم رجل سیاسی تعیین کنیم.
در دور گذشته انتخابات تلاش شد این مفهوم تبیین شود، اما موفق نبودیم. در بخش 5 بند 10 سیاستهای کلی، به مفهوم رجل سیاسی توجه شده است و چهار شرط رجل سیاسی، مذهبی، مدیر و مدبربودن داوطلب مقرر شده است او در ادامه گفته است: در همین راستا قرار است شورای نگهبان معیارهای خود را تعیین کند که این معیارها الزامآور خواهد بود و پس از آن برای افکار عمومی و داوطلبان منتشر خواهد شد. کدخدایی با اشاره به اینکه اکنون در حال انجام کارهای کارشناسی درباره این مفهوم هستیم و این کارها به مرکز تحقیقات شورای نگهبان ارجاع شده، گفته است: »امیدواریم بتوانیم با استفاده از نظرات دستاندرکاران انتخابات و عموم مردم این معیارها را تعیین و در اختیار جامعه قرار دهیم«.
به گفته کدخدایی »بنا شده است شورای نگهبان در بحث تبیین مفهوم رجل سیاسی از همه استادان، دانشجویان، فعالان سیاسی و فعالان حوزوی و همچنین همه افرادی که در حوزههای سیاسی و انتخاباتی کار کردهاند، نظراتشان را برای شورای نگهبان جویا شود که بهزودی این مسئله از سوی روابط عمومی شورا اعلام خواهد شد تا همه کسانی که نظری درباره اصل 115 قانون اساسی یا راهکارهای بهتری برای انتخابات دارند نظراتشان را به ما اعلام کنند. بهزودی فراخوان از سوی شورای نگهبان اعلام خواهد شد.
در پایان و به نظر نگارنده"مهدی حیدرپور"درخصوص انتخابات ریاست جمهوری دو نکته قابل تامل است. اول اینکه تاکنون در زمینه رجل سیاسی ابهاماتی وجود داشت، اکنون مقام معظم رهبری نقشه راهی برای انتخابات ترسیم کردند و موضوع رجل سیاسی را بر عهده شورای نگهبان قرار داده است که باید هر چه زودتر اقدامات لازم را انجام دهند. دوم اینکه هیچگاه درطول انتخاباتهای اخیر مقامات نظارتی اعلام نکردند که مقصود قانون از کلمه رجل سیاسی »مرد« است البته هیچگاه هم در انتخابات ریاستجمهوری با وجود ثبت نام زنان، تایید صلاحیت نشدند. به نظر میرسد با ابلاغ سیاستهای کلی میتوان در آینده در این مسیر گام برداشت.