رابطه‌ ایران‌ و آمریکا بعداز هاشمی

همانگونه که شما خواننده گرامی درجریان هستید آیت‌اله هاشمی‌رفسنجانی، بزرگ‌مرد عرصه اندیشه و عمل، ناباورانه و دردمندانه از میان ما رفت و ملتی را داغدار کرد.

او زمانی یاران، همفکران و ملت نجیب خود را ترک کرد که به‌شدت به هدایت‌های کارساز او نیازمند بودند. هاشمی، روحانی خودساخته، از دورویی و نفاق پیراسته و مبارزی نستوه بود که انقلاب را در راه خدمت واقعی و واجد اثر در زندگی مردم تفسیر می‌کرد. در هر تنگنایی که رخ می‌نمود، چشم‌ها به سوی او دوخته می‌شد و از او انتظار یاری و همکاری می‌رفت.

 هاشمی همواره بر این اعتقاد خویش پای می‌فشرد که اسلام شیعی تنها هنگامی به تأسیس نظام سیاسی عادلانه موفق خواهد شد که رهبران و سیاست‌مداران به سیره سیاسی رسول خدا(ص) و امیر مؤمنان(ع) در اجرای عدالت باشند. همچنان که برای پایداری و بقا، لاجرم باید در خدمت ملت خویش، هم امنیت ایجاد کنند هم معیشت آنان را تدارک ببینند و هم سلامت نسل‌های آینده را تضمین کنند.

او به الگویی از توسعه و پیشرفت اقتصادی می‌اندیشید که افزون بر محرومیت‌زدایی، امنیت و آزادی را در عرصه اجتماعی و سیاسی در پی داشته باشد. در این بین در بخشی از متن پیام تسلیت مقام معظم رهبری چنین آمده است: فقدان همرزم و همگامی که سابقه‌ همکاری و آغاز همدلی و همکاری با وی به پنجاه و نه سال تمام می‌رسد، سخت و جانکاه است.

چه دشواری‌ها و تنگناها که در این ده‌ها سال بر ما گذشت و چه همفکری‌ها و همدلی‌ها که در برهه‌های زیادی ما را با یکدیگر در راهی مشترک به تلاش و تحمل و خطرپذیری کشانید. هوش وافر و صمیمیت کم‌نظیر او در آن سال‌‌ها، تکیه‌گاه مطمئنی برای همه‌ کسانی که با وی همکار بودند به ویژه برای اینجانب به شمار می‌آید. حال یک سوال ذهن آحاد جامعه را به خود مشغول کرده که بعد از مرحوم آیت‌اله هاشمی رفسنجانی، که مرد سیاست و سیاست‌گذاری در رابطه ایران و آمریکا بود چه اتقاقی خواهد افتاد و چه سیاست‌هایی دو طرف برای تعامل بیشتر با هم اتخاذ خواهند نمود.

در این خصوص کارشناسان مسائل سیاسی معتقدند: رابطه میان ایران و آمریکا که در دوره ریاست‌جمهوری اوباما از دو سو برای رسیدن به توافق هسته‌ای بهبود یافته بود، با آغاز دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ با آینده‌ای نامطمئن مواجه شده، مردی که سیاست سخت‌گیرانه‌ای در رابطه با تهران اتخاذ کرده است. حالا مرگ آیت‌اله هاشمی‌رفسنجانی در یکشنبه به تردیدها دامن زده است؛ هاشمی، مرد میانه‌رو طیف‌های سیاسی در ایران به‌سختی تلاش کرد تا نگاه‌ها در ایران را نرم‌تر کرده و همراهی سازنده با غرب را جایگزین آن کند. غیبت هاشمی، حالا حسن روحانی و دیگر میانه‌روهای ایران را با فقدان مبارزی قدرتمند مواجه می‌کند.

او نه‌تنها ترویج‌‌دهنده ایجاد روابط گرم‌تر با غرب که خواهان آزادی‌های فردی بیشتر و اصلاح بازار آزاد در ایران بود. سوای دشواری از دست‌دادن همراهی ارزشمند مانند هاشمی‌رفسنجانی، حسن روحانی با مسئله دیگری نیز مواجه است، او به ایرانیان قول داده شرایط اقتصادی کشور را بهبود ببخشد. خیلی از این تحریم‌ها به‌دنبال توافق هسته‌ای برداشته شدند و این‌طور به‌نظر می‌رسید که سرمایه‌گذاران خارجی به آغاز تجارت با ایران‌ علاقه‌مند هستند؛ اما تا اینجای کار رشد سریعی در اقتصاد ایران مشاهده نشده است.

در همین‌حال آقای ترامپ قول داده توافق هسته‌ای با ایران را پاره‌پاره خواهد کرد، او همچنین تهدید کرده قایق‌های متعلق به نیروهای سپاه پاسداران در صورت بروز هر حرکتی علیه ناوشکن‌های آمریکایی، از آب‌های خلیج فارس بیرون خواهند شد. همچنین ترامپ فردی را به‌عنوان مشاور امنیت ملی خود انتخاب کرده که از مخالفان توافق هسته‌ای ایران و آمریکاست؛ با وجود این خلق یک بحران در رابطه با ایران و ازبین‌بردن توافق در این شرایط چندان معنادار به نظر نمی‌رسد، آن‌هم در شرایطی که »باب کراکر«، رئیس‌ جمهوری‌خواه سنا و یکی از مخالفان توافق هسته‌ای معتقد است به‌اجرادر‌آوردن این توافق عاقلانه به‌نظر می‌رسد.

یکی از نتایج تضعیف توافق می‌تواند تضعیف صدای میانه‌روها در ایران باشد، آن‌هم پس از سال‌ها خصومت میان دو کشور؛ بنابراین در این شرایط آمریکا باید به تقویت و پیش‌بردن رابطه میان دو کشور علاقه‌مند باشد.

در پایان و به نظر نگارنده"مهدی حیدرپور"شخصیتی از میان ما رفت و با یارانش خداحافظی کرد که در زمان بحران‌ها اولین نامی بود که چاره‌اندیشی می‌کرد و به‌خوبی می‌دانست پس از عبور از بحران با تدبیر اوست که بحرانی دیگر برای خودش فراهم می‌شود. او سیاست‌گذاری دوراندیش و آگاه به مسائل زمانه خویش بود که مدام در فکر صلح و آرامش در کشور و آگاه‌سازی دشمنان ایران از دوستداری صلح ایران با دیگر کشورها بود. پس بعد از مرحوم آیت‌اله هاشمی این سیاست تعاملی، الگویی تمام‌ناشدنی در بین مسئولین کشور برای داشتن ایرانی آزاد و آباد خواهد بود.

یادش گرامی