سایهی نژادپرستی بر سر مردم امریکا
چندی پیش درگیری خونینی در شهر شارلوتسویل در ایالت ویرجینیای ایالات متحده میان طرفداران نژادپرستی با مخالفان آنها روی داد. این تجمع در شارلوتسویل در حمایت از شکایت جیسون کسلر، وبلاگنویس راستگرا از شورای شهر شارلوتسویل بهدلیل تصمیم مسئولان این شهر برای برداشتن مجسمه ژنرال رابرت لی بود. رابرت لی در جریان جنگ داخلی آمریکا، ارتش ویرجینیا متشکل از حامیان بردهداری و برتری نژاد سفید را فرماندهی میکرد.
اما درگیری خونینی که در شهر شارلوتسویل در ایالت ویرجینیای ایالات متحده میان طرفداران نژادپرستی با مخالفان آنها روی داد شباهت بسیاری به زدوخوردهای نژادپرستی امریکا در نیمه اول قرن گذشته میلادی دارد.
امریکا مدتهاست تلاش میکند از بحثهای نژادپرستی فاصله بگیرد و این اتفاقات را به دورههای تاریخی سابق خود نسبت دهد و وانمود کند که دیگر از آن دوران فاصله گرفته است و جهانیان دیگر از آن دوران بهعنوان ویژگیهای امریکا یاد نکنند. دورانی که نژاد سفید نژاد برتر بود و سیاهپوستان بهعنوان نژاد پست مورد شدیدترین تبعیضها قرار میگرفتند.
از آن دوران بیش از نیم قرن میگذرد. ایالات متحده در طی این سالها تلاش کرده است با میزبانی از مهاجران خود را متفاوت از دوران نژادپرستی خود نشان دهد و برعکس خود را طرفدار اصلی برابری نژادی در دنیا معرفی کند. اما گویا این دوران رو به پایان است. دوران نژادپرستی در امریکا میرود تا دوباره زنده شود و قربانی بگیرد.
بیشک دونالد ترامپ، رئیسجمهوری امریکا و مشاورانش که نژادپرستی را علنا ترویج میکنند و بر آتش آن میدمند، نقشی مستقیم و بهسزا در این اتفاقات دارند. در این خصوص تحلیلگران مسائل سیاسی ترامپ را عامل وقوع چنین حوادثی میدانند و میگویند او و مشاورانش مستقیم و غیرمستقیم از تحرکات نژادپرستانه حمایت میکرده و در اظهارات خود به صراحت عبارتهای نژادپرستانه به کار میبرده که نتیجهاش حوادثی از قبیل حادثه پیش آمده در شارلوتسویل ویرجینیاست.
عصبانیتها از ترامپ بر سر این حادثه زمانی افزایش مییابد که اکثریت کسانی که در این تجمع شرکت کرده بودند طرفداران دونالد ترامپ بودند. یکی از ایرادهایی که منتقدان میگیرند این است که میگویند او با وجود این که از چنین تجمعی خبر داشته اما از طرفدارانش نخواسته است که در آن شرکت نکنند یا حداقل دست به کارهای خشونتآمیز نزنند. ترامپ در پیامهای خود نیز حاضر نشد راستگرایان افراطی را عامل این حادثه بداند و آنها را محکوم کند. وی تنها گفته است که »بسیاری از طرفها« را بهخاطر این درگیریهای خشونتآمیز سرزنش میکند.
در بخش دیگری از توئیترش نیز تنها گفته باید برای محکوم کردن چنین خشونتهایی متحد شویم. در همین رابطه مایکل سینگر، شهردار شارلوتسویل اگرچه در پیامی توئیتری از دونالد ترامپ بابت محکومکردن خشونتهای نژادپرستانه ای که این شهر شاهد آن بود، قدردانی کرد اما نتوانست از بیان این که به اعتقاد او رفتارهای ترامپ از جمله علل دامنزدن به این معضل انسانی است، خودداری کند. سینگر ضمن ابراز ناامیدی از آن چه پیش آمده مسئولیت دامنزدن به پیشداوری نژادی را به دوش ترامپ انداخت که در کارزار انتخاباتی خود بارها و بارها اظهاراتی تند علیه مسلمانان و لاتینتبارها ایراد کرده بود.
وی در این باره گفت: »قصد ندارم از موقعیت فعلی سوء استفاده کنم. اما من کاخ سفید و اطرافیان رئیسجمهور را مسئول بخش بزرگی از آنچه امروز در آمریکا اتفاق می افتد، میدانم.« دادستانی ویرجینیا نیز در بیانیهای اعلام کرد: دونالد ترامپ مسئول اقدامات نژادپرستانه در آمریکاست زیرا رئیسجمهوری آمریکا مستقیما و به صراحت اقدامات نژادپرستان را محکوم نکرد.
گروههای سیاهپوست در آمریکا نیز بهشدت از عدم محکومیت اقدامات سفیدپوستان افراطی در شارلوتسویل از سوی دونالد ترامپ انتقاد کردند. به گزارش پایگاه اطلاعرسانی کنگره، دو گروه بزرگ سیاهپوستان آمریکا ضمن اشاره به اظهاراتی که ترامپ در واکنش به اتفاقات شارلوتسویل داشته اعلام کردند: هر دو طرف، نظم و قانون... معادله غلط شما، واقعا تاسفبرانگیز است. این سلطهطلبی کاخ سفید است که باید مورد سرزنش قرار گیرد. واقعا سخت است حامیان و طرفداران نفرت را از بین برد آن هم در شرایطی که آنها در بین استراتژیستهای شما قرار دارند.
اشاره گروههای سیاهپوست ظاهرا به استیو بانون، استراتژیست ارشد کاخ سفید است که قبلا مدیر بریتبارت نیوز بوده است. بانون پیش از این بارها از سوی منتقدان ترامپ یک ملیگرای سفیدپوست افراطی خوانده شده است. نانسی پلوسی، رهبر اقلیت مجلس نمایندگان آمریکا نیز بهشدت از بانون انتقاد کرده است.