فاجعه‌‌ی‌حمایت‌غرب‌از‌تجاوزعربستان‌به‌یمن
سومین سال از حمله همه‌جانبه عربستان سعودی به یمن در حالی به پایان رسید که هنوز ریاض نتوانسته به بسیاری از اهداف از پیش تعیین شده خود دست پیدا کند.
در حالی که »محمد بن سلمان« وزیر دفاع و ولیعهد سعودی شکست سریع یمن و سیطره کامل و کم‌دردسر بر این کشور را در سر می‌پروراند اما واقعیت نشان داد که همسایه جنوبی، به لقمه گلوگیری برای ریاض تبدیل شده است.
با وجود اینکه یمن ارتشی رسمی را در اختیار ندارد و تقریبا تسلیحات برجا مانده از دولت قبلی این کشور هم چندان به روز نیستند اما در خلال این سه سال انواع حملات زمینی، هوایی و دریایی در کنار محاصره تمام عیار ائتلاف چند کشور به رهبری عربستان نتوانست دستاوردی را برای پادشاهی سعودی داشته باشد.
مضحک‌تر این که ولیعهد سعودی تاکنون نتوانسته است در برابر گروهی افراد مسلح نیمه آموزش دیده موفقیتی را کسب کند، درحالی که مدعی برتری ریاض از نظر نظامی در منطقه است. اوضاع در چند‌ماه گذشته حتی با شلیک چند فروند موشک بالستیک انصاراله به ریاض بدتر هم شد. ناامیدی از پیروزی و استیصال در زمینه مدیریت شرایط منجر به آن شد که چند هفته قبل پادشاهی سعودی در اقدامی ناگهانی بسیاری از فرماندهان نظامی ارشد را که نقش مهمی در اداره جنگ با یمن داشتند، برکنار کند.
در این خصوص بایستی به این نکته اشاره نموند که: سه سال قبل پنج کشورعضو شورای همکاری خلیج فارس (شامل عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، کویت و بحرین) با جلب نظر موافق کشورهایی همچون مراکش، مصر، اردن و سودان حمله به یمن را آغاز کردند. آنها حتی از پاکستان و سومالی برای مشارکت در این تهاجم دعوت کردند.
به اعتقاد کارشناسان حوزه بین‌الملل، مسوولیت اصلی نظامی و تدارکاتی جنگ بر‌عهده سعودی‌ها است. پادشاهی عربستان برای مشروعیت بخشیدن به تجاوزکاری خود، با پرداخت رشوه‌های بسیار به کشورهای دیگر در منطقه و حتی غربی‌ها از آنها برای مشارکت در جنگ و حمایت از ریاض دعوت به‌عمل آورد. یکی از آخرین اقدامات دیپلماتیک ریاض که بخشی از آن هم به جنگ در یمن ارتباط داشت سفرهای محمد بن سلمان به لندن و واشنگتن بود تا ضمن جلب حمایت بیشتر کشورهای غربی، به توجیه ناتوانی نظامی خود بپردازد و مقصر را دیگر قدرت‌های منطقه قلمداد کند.
جالب اینجاست که لندن به‌واسطه مشکلات داخلی همچون خروج از اتحادیه اروپا و لزوم جذب منابع مالی و بازارهای نو از ولیعهد عربستان و گسترش همکاری‌ها با ریاض استقبال کرد. تارنمای »یورو نیوز« در گزارشی نوشت: بریتانیا با صدور مجوزهای عادی برای صادرات تسلیحات، از زمان آغاز جنگ یمن در سال 2015، بیش از 6.4 میلیارد دلار تسلیحات، از جمله جنگنده‌‌های پیشرفته و مهمات به عربستان فروخته است.
این صادرات در طی دوره جنگ رشد 75 درصدی داشته است. بخش مهمی از تسلیحات صادراتی انگلستان، ملزومات و موشک‌هایی است که در عملیات بمباران یمن مورد استفاده قرار می‌گیرد. بن سلمان در سفر اخیر خود به لندن نیز قراردادی نزدیک به 90 میلیارد دلار امضا کرد که بخش مهمی از آن خریدهای تسلیحاتی است.
دستان مقام‌های کاخ سفید نیز به خون مردم بی‌گناه یمن آغشته است. آمریکا هم در این دوره تسلیحات گوناگونی را به سعودی‌ها فروخت و حتی پشتیبانی‌های اطلاعاتی گسترده‌ای را در زمینه انجام حملات هوایی به عمل می‌آورد. در سفر محمد بن سلمان به واشنگتن در روزهای پایانی سال 1396توافقاتی میان دو طرف در زمینه همکاری گسترده‌تر و حتی خرید سلاح‌های بیشتر صورت گرفت.
اگرچه ائتلاف نظامی شکل گرفته برای جنگ در یمن از همان ابتدا شکننده بود و بار مالی آن بر دوش چند کشور عربی حوزه خلیج فارس قرار گرفت اما به‌تدریج با طولانی شدن بحران شکاف‌ها آشکارتر شد. از ماه‌های ابتدایی سال گذشته بحران در روابط سیاسی میان قطر از یک سو و عربستان و متحدان آن در طرف دیگر تشدید شد. در نهایت بحران به تحریم و محاصره هوایی و زمینی دوحه منجر شد.
پس از این تحولات بود که رسانه‌های عربی از خروج قطر از ائتلاف نظامی تحت رهبری سعودی‌ها خبر دادند. از طرف دیگر امارات و عربستان به‌عنوان دو بازیگر اصلی در ائتلاف نیز دچار اختلافات شدیدی شده‌اند. این دو کشور بر سر نوع فرماندهی جنگ و مدیریت اوضاع و تقسیم غنایم پیروزی‌ها دچار مشکل شدند.
تهیه و تنظیم: مهدی حیدرپور
