نوزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی بین ایران و هند در نخستین روز زمستان به ریاست محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان برگزارشد. سابرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند که برای شرکت در این نشست به ایران سفر کرده بود در سه دور با ظریف رایزنی کرده است. در این خصوص بایستی به این نکته اشاره شود که: مناسبات ایران و هندوستان بهویژه در بعد تجاری یقینا در بستر میزان تنش میان تهران و واشنگتن تعیین میشود. در این راستا هندیها منتظرند که گفتوگوها و مناسبات برجامی چه آیندهای پیدا خواهد کرد. اما با توجه به سفر اخیر آقای روحانی به ژاپن و همچنین تمایل برخی کشورها مانند عمان، ژاپن و سوییس برای میانجیگری میان ایران و آمریکا و نیز برخی پالسهای مثبت از سوی کاخ سفید برای ارسال دارو و غذا به ایران از طریق کانال مدنظر سوییس، فضای مثبت، ولو نامطمئنی را برای کاهش تنش شکل داده است. در این فضا هندوستان سعی میکند از تغییر شرایط نهایت استفاده را ببرد تا بتواند حداقل در خصوص مهمترین دغدغه خود یعنی بندر چابهار به منافع مدنظرش دست پیدا کند.
لذا اگر هندیها بتوانند ایالاتمتحده آمریکا را درخصوص همکاری تهران- دهلینو بر سر بندر چابهار به اقناع برسانند، تا اندازهای میتوان گفت بخشی از روابط تجاری هندوستان با ایران حفظ میشود. در این خصوص تحلیلگران معتقداند: یقینا روابط ایران و هندوستان، روابطی بسیار جدی و راهبردی است، اما هندوستان بنا به منافع خود در شرایط کنونی ناچار است که از تحریمهای ایالاتمتحده آمریکا تبعیت کند و تنها از معافیت تحریمی بندر چابهار استفاده کند. با این وجود باید گفت که علاوه بر پیگیری اهداف و منافع دهلینو در بندر چابهار دو نکته دیگر و یا دو ماموریت دیگر در سفر وزیر امور خارجه هندوستان به ایران وجود دارد؛ اولین نکته به تحولات داخلی این کشور بازمیگردد.
بههرحال پس از آغاز اعتراضات مردمی در هند به واسطه دادن تابعیت به اقلیتهای دینی غیرمسلمان در این کشور که تاکنون نزدیک به 30 کشته در پی داشته است، سبب شد تا هندوستان برای تغییر این شرایط وزیر امور خارجه خود را مامور کند تا به ایران سفری داشته باشد. چون این سفر میتواند در فروکشکردن خشم مسلمانان هندوستان و مدیریت اعتراضات اثرگذار باشد. چراکه با توجه به نگاه مسلمانان هندوستان به جمهوری اسلامی ایران این سفر برای مقامات دهلینو در فروکشکردن اعتراضات بسیار حائز اهمیت است.
نکته دوم در بردارنده این واقعیت است که اگرچه هندوستان در تلاش است که از خطوط قرمز تحریمی ایالاتمتحده آمریکا عبور نکند، اما سعی دارد مانند ژاپن، عمان و سوئیس رایزنیهای میانجیگرایانه خود را درخصوص کاهش تنش میان ایران و ایالاتمتحده آمریکا داشته باشد. لذا هندوستان با سفر وزیر امور خارجه خود به تهران و رایزنیهای دیپلماتیک در این راستا سعی کرده است که توان سیاسی خود را برای میانجیگری در کاهش تنش مینا ایران و آمریکا محک بزند. حال این سوال مطرح است که: یا سفر اخیر سوبرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند به واشنگتن که اتفاقا قبل از سفر وی به تهران بوده با ماموریت سنجش توان سیاسی و دیپلماتیک دهلینو برای میانجیگری صورت گرفته است؟ در این خصوص و براساس نظر کارشناسان بایستی گفت: این سفر، هم میتواند در این راستا قابل ارزیابی باشد و هم میتواند در قالب کسب تکلیف از واشنگتن برای سفر به ایران هم تحلیل شود. بههرحال یک سر این تنش ایالاتمتحده آمریکاست.
لذا هندوستان برای اینکه سطح آمادگی خود را برای میانجیگری و آشتیجویی محک بزند باید بتواند با هر دو سر تنش یعنی تهران و واشنگتن گفتوگو کند. درواقع سفر اخیر وزیر امور خارجه هندوستان به آمریکا، قبل از سفر وی به ایران، میتواند در راستای گرفتن چراغ سبز هندیها از کاخ سفید برای رایزنی درخصوص مسائل بندر چابهار باشد و تا هندیها بدانند در دیدار با مقامات ایرانی میتوانند در خصوص چه مسائلی به توافق برسند. یعنی هندوستان قبل از اینکه رایزنیهای خود را با ایران انجام دهد از پیش موضوعات مدنظر خود را با سران و مقامات واشنگتن چک کرده است.
در پایان نگارنده مهدی حیدرپور معتقد است: تهران اکنون بیش از هر زمان دیگری به نگاه واقعبینانه و دقت عمل بیشتری نیازمند است. اگر جمهوری اسلامی ایران به سمت همگرایی بندر چابهار با بندر گوادر و همکاری بیشتر با چینیها گرایش پیدا کند دو امتیاز را به دست خواهد آورد؛ اول اینکه با کشیدهشدن خط آهن مدنظر چینیها از بندر گوادر به بندر چابهار، مناسبات اقتصادی ایران نیز افزایش پیدا خواهد کرد و از آن در قالب امتیاز دوم سومی توان نسبت به تکمیل خط لوله صلح گازی در پاکستان با سرمایهگذاری خود چینیها امیدوار بود.
اینستاگرام روابط عمومی
.
https://www.instagram.com/ravabetomomiseytareh/