اروپایی‌ها نشان دادند که هیچ انعطافی در مواضع خودشان در قبال چهار گام تعلیق تعهدات ایران در برجام نمی‌خواهند بردارند و همان سیاست فشار آمریکا را برای یک برجام جایگزین اعلام کرده‌اند. دیدگاه‌هایی که بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس به صراحت از آن صحبت کرد و رییس‌جمهور فرانسه و صدراعظم آلمان نیز به‌طور ضمنی از این موضع، حمایت کردند. دولت‌های اروپایی سعی می‌کنند مکانیسم حل اختلاف را به‌صورت یک اهرم فشار بالای سر ایران نگه دارند تا یک برجام جایگزین ایجاد کنند.
برای جمهوری اسلامی تقریبا راهی باقی نمی‌ماند که در برابر این اقدامات یک واکنش جدی نشان دهد و سیاست اروپایی‌ها را خنثی کند. حال آنکه سیاست ایران در پرونده هسته‌ای مبنی بر کاهش گام به‌گام تعهدات برجامی که در‌نهایت منجر به برداشتن گام پنجم و کنار گذاشتن همه تعهدات در حوزه فنی برجام شد، کشورهای اروپایی را دچار نگرانی و هراس کرده است.
این موضوع به‌طرز آَشکاری در مواضع اروپایی‌ها محسوس است؛ از یک‌سو بوریس جانسون از لزوم جایگزینی »توافق ترامپ« با »برنامه جامع اقدام مشترک« یا همان برجام سخن می‌گوید و خواهان آغاز مذاکراتی جدید بر مبنای خواسته‌های دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا است. از سوی دیگر کشورهای اروپایی مشترکا مکانیسم حل اختلاف برجام را فعال کرده‌اند که نشان از جدیت اروپا در موضوع تعهدات هسته‌ای جمهوری اسلامی دارد.
در موضوعی که از سوی نخست‌وزیر انگلستان مطرح شد، به‌نظر نمی‌رسد که توافق ترامپ یا توافق بر‌مبنای خواسته‌های ترامپ آن چیزی باشد که بتواند دست‌کم در پرونده هسته‌ای به تنش ایران و آمریکا پایان دهد؛ چراکه رییس‌جمهور آمریکا اساسا حق غنی‌سازی ایران را به‌رسمیت نمی‌شناسد و خواهان لغو تمام فعالیت‌های هسته‌ای از سوی تهران است.
در مقابل برای مقامات ایرانی، به رسمیت شناخته‌نشدن حق ایران در غنی‌سازی قابل پذیرش نیست و جمهوری اسلامی می‌خواهد فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز خود را ادامه دهد. فکر می‌کنم هنوز این امکان وجود دارد که با تلاش کشورهای اروپایی، به حد واسطی رسید که هم ایران به غنی‌سازی خود ادامه دهد و هم شرایط دیگر در نظر گرفته شود.
به‌هر‌حال گاهی وضعیت اقتصادی خود را در تصمیم‌گیری‌ها نشان می‌دهد. اما بایستی به این موضوع اذعان نمود که ایران به‌خاطر سیاست‌ها و مواضع کینه‌جویانه آمریکا و دولت‌های اروپایی اکنون در مظان اتهاماتی قرار دارد.
این دولت‌های اروپایی هستند که باید نشان دهند آیا می‌خواهند پیمان منع اشاعه سلاح هسته‌ای را حفظ کنند یا نه و اگر پرونده ایران به شورای امنیت برود تقریبا دولت‌های اروپایی هیچ نقش‌آفرینی دیگری در موضوع پرونده هسته‌ای ایران نمی‌توانند داشته باشند و مسوول مستقیم پیامدهای سیاسی، امنیتی خواهند بود که ایران با خروج از NPT ایجاد خواهد کرد. از طرفی با برهم زدن برنامه‌های دکتر ظریف در اجلاس داووس فشار سیاسی علیه ایران ایجاد کردند و می‌خواهند فشار بیشتری را به ایران وارد کنند.
در چنین شرایطی سفر دکتر ظریف نیز به داووس نمی‌تواند موقعیتی که ایران به‌خاطرش از این اجلاس، یکسری برنامه‌ها و سیاست‌ها و مواضع خودش استفاده کند را دنبال کند. درواقع این نوع رفتار می‌تواند هشدار مجدد و مکرری به دولت‌های اروپایی باشد که به‌نوعی زیر مذاکرات می‌زنند و مذاکره را تبدیل به یک اهرم فشار سیاسی می‌کنند و نه اینکه به‌عنوان گفت‌وگویی برای پیداکردن راه‌حل و خروج از بن‌بست نگاه کنند.
با توجه به اینکه چینی‌ها هم در قبال این موضع سکوت کرده‌اند و دولت روسیه نیز موضع انفعالی دارد، نمی‌توان انتظاری برای تغییر و کاهش فشارها به جمهوری اسلامی ایران داشت. نکته قابل تامل اینکه خروج از NPT پیامدهایی به همراه دارد.
از جمله اینکه کشورهای اروپایی نیز مقابل ایران خواهند ایستاد و مشکلاتی پدید خواهد آمد. در ثانی این اقدام اگر به‌صورت ناگهانی مطرح شود احتمالا واکنش جامعه جهانی را نیز در پی خواهد داشت. به عقیده من اگر قرار است اقدامی در این زمینه صورت گیرد، بهتر است همانند آنچه در برجام اتفاق افتاد، به‌صورت گام‌به‌گام و با سرعت کم باشد تا کشورهای اروپایی و حتی آمریکا نیز فرصتی برای ارزیابی مساله و راضی‌کردن ایران به توقف این روند داشته باشند.
اقدامات ایران باید کاملا حساب شده و منطقی باشد تا از واکنش‌های شدید بین‌المللی جلوگیری کند.
باید امیدوار بود دولت‌های اروپایی یک محک جدی بخورند که برای اینکه نقش‌آفرینی خود را در منطقه و در قبال برنامه هسته‌ای ایران حفظ کنند از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت خودداری کنند در غیر این‌صورت فضا و شرایط در منطقه و جهان فضای غیرقابل پیش‌بینی و پیچیده‌ای خواهد شد.
با توجه به حوادث و رویدادهایی که بعد از ترور سردار سلیمانی روی داد نه آمریکا و نه جمهوری اسلامی ایران در شرایط موجود به‌دنبال جنگ نیستند.
درپایان نگارنده مهدی حیدرپور معتقداست: با توجه به متغیرهای موجود نه ترامپ می‌خواهد در هشت ماهه باقیمانده تا انتخابات جنگی را راه بیندازد و نه جمهوری اسلامی ایران به‌دنبال جنگ است و تلاش می‌کند از راه دیپلماتیک و مذاکره راهی برای برون‌رفت از این وضعیت ایجاد کند. ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت و بازگرداندن تحریم‌های قبل از برجام به نوعی به تحریم‌های یک‌جانبه‌ای که دونالد ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده، مشروعیت می‌دهد.
اینستاگرام روابط عمومی
