حادثه قتل تاسفبار جوان سیاهپوست آمریکایی »جورج فلوید« بهدست نیروی پلیس فدرال آمریکا موجی از اعتراضات گسترده و بیسابقه در چندین ایالت و شهر در این کشور برانگیخته است. در سالیان گذشته، موارد دیگری از قتلهای مشابه روی داده، اما مثل واقعه اخیر پرپیامد نبوده است. دلیل آن را میتوان در چند عامل جستجو کرد؛ نخست رشد فزاینده احساسات ناسیونالیسیِ دگرستیزانه در میان بخشی قابلتوجه از سفیدپوستان است که رسیدن دونالد ترامپ به قدرت در آمریکا برآیند فربهشدن چنین احساساتی در درون جامعه آمریکا بود.
از این منظر، واکنش کنونی سیاهپوستان و بخشی دیگر از جامعه آمریکا نه صرفا به این حادثه، بلکه اعتراض به رویکرد نژادی نفی آنهاست که حدود دو دهه خزندهوار رشد کرده و سه سال است پس از آمدن ترامپ برگردانی رسمی هم یافته است که به وضوح میتوان آن را در سیاستهای ضدمهاجرتی ترامپ، اظهارنظرها و دعوای چند ماه پیش او با چهار نماینده زن حزب دموکرات و دعوت از آنها به بازگشت به موطن خود مشاهده کرد. عامل دوم هم به طرز برخورد توییتری خود ترامپ با واقعه قتل فلوید برمیگردد که خشم سیاهپوستان را بهشکل بیسابقهای برافروخت و نگرانی آنها را بیشتر کرده و به خیابانها گسیل داشت.
اما همزمان با اعتراضات خیابانی، سیاستمداران غیرهمسو با دولت آمریکا نیز به انتقاد از عملکرد دونالد ترامپ و تشریح مشکلات موجود در جامعه آمریکا میپردازند. »ایلهان عمر« نماینده مجلس نمایندگان آمریکا تاکید کرد در پی قتل »جورج فلوید« مرد سیاهپوست غیرمسلح توسط پلیس مینیاپولیس اصلاحات سرتاسری در آمریکا ضروری بوده و سیاهپوستان آمریکایی مدتهاست که تحت حملات وحشیانه قرار دارند. این نماینده دموکرات ایالت مینیاپولیس گفت شهروندان این ایالت، آفریقاییآمریکاییها و بسیاری از شهروندان آمریکایی خواستار تنظیم شکایت علیه سه افسر پلیس دیگری هستند که شاهد قتل مرد سیاهپوست توسط »درک چائوین« پلیس قاتل هستند. او که با شبکه خبری »ایبیسی نیوز« مصاحبه میکرد، افزود: جامعه سیاهپوستان در سرتاسر آمریکا با بیتوجهیهای متعددی در زمینههای متعدد اجتماعی و اقتصادی بهخصوص در سیستم قضائی این کشور مواجه هستند. »کامالا هریس« سناتور ایالت فلوریدای آمریکا نیز در پیامی توئیتری به نابرابری و بیعدالتی علیه سیاهپوستان در آمریکا اشاره کرد و نوشت: »جوامع سیاهپوستان قرنهاست که عدالتی برابر تحت قانون دریافت نکردهاند. خون سیاهپوستان پیادهروهای آمریکا را آغشته کرده است. درد واقعی و عمیق است. ما باید گوش فرا داده و اذعان کنیم و اقداماتی برای تغییر در جوامع خود اتخاذ کنیم«. در این خصوص سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان خطاب به مردم آمریکا گفت: دنیا صدای مظلومیت شما را شنیده و کنار شما ایستاده است. وی تاکید کرد: رژیم آمریکا خشونت و قلدری را همزمان در داخل و خارج از ایالاتمتحده دنبال میکند. موسوی گفت: از صحنههای خشونتباری که این روزها پلیس آمریکا در انظار مردم جهان خلق میکند و بیمحابا و با حداکثر خشونت، مردمی را که بهصورت مسالمتآمیز خواستار احترام و توقف خشونت هستند سرکوب میکند، بسیار متاسفیم. سخنگوی وزارت امور خارجه خطاب به دولت و پلیس آمریکا اظهار کرد: خشونتها علیه مردم خود را متوقف کنید و بگذارید آنها نفس بکشند. اما نکته قابل تامل اینکه: در آمریکا براساس آنچه رسانههای این کشور منتشر میکنند نقض حقوق سیاهان بیش از سایر افراد است و در موقعیت مشابه احتمال رفتار محترمانه با یک مجرم سفیدپوست بسیار بیشتر از یک مجرم سیاهپوست است.
در دوران کرونا براساس گزارش رسانههای آمریکایی سیاهپوستان (به نسبت جمعیت خود) بیشترین آمار تلفات در این کشور را داشتهاند و این موضوع دلیلی ندارد جز آنکه سیاهان با وجود آنکه شهروند آمریکا هستند در مقایسه با سفیدپوستان از بیمه تامین اجتماعی کمتر و بهداشت پایینتری برخوردارند. فاجعه بزرگتر آنجاست که اگر همزمان یک سفیدپوست و سیاهپوست در بیمارستان بهدلیل کرونا بستری باشند، اولویت درمان با بیمار سفیدپوست است. یکدهم آنچه امروز گارد ویژه، ارتش و پلیس آمریکا با معترضان به نژادپرستی انجام میدهند اگر در هر کشور دیگری انجام شده بود تا حالا وزارت خارجه آمریکا، عفو بینالملل، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل، دادگاه اروپایی حقوق بشر و... دهها بیانیه صادر کرده بودند اما داستان به غرب و آمریکا که میرسد همهچیز فرق میکند. رسانههای غربی هم در کنار دولتهایشان برخورد خشونتآمیز پلیس با مردم را با تیتر هجوم معترضان به پلیس منتشر میکنند اما درکشورهای مخالف خود با تیتر حمله پلیس به مردم به کمک دولتهایشان میروند.
سرکوب سیستماتیک سیاهان در آمریکا اتفاق جدیدی نیست اما آنچه به آن شکل متفاوتی داده استفاده گسترده مردم از رسانههای جدید است که توانسته اخبار را به دور از جنگ رسانهای دولت آمریکا به مردم دنیا مخابره کند. اگر کرونا اقتصاد آمریکا را با بیش از 40 میلیون بیکار به فاجعهای بزرگ نزدیک کرد، اتفاقات اخیر پرستیژ حقوقبشری آمریکا را از بین برد.
ختم کلام به نظر نگارنده مهدی حیدرپور، اینکه ترامپ پدیده عجیبی نیست؛ اتفاقا ماهیت آمریکا و چهره واقعی آن چیزی است که سالها با بزک روسای جمهوری پیشین آمریکا کمتر دیده میشد.
اینستاگرام روابط عمومی
ترامپ خواهان پایان اعتراضات شده و به فرمانداران ایالات هشدار داده و اعلام کرده که ارتش را مستقر می کند، این نوع برخورد با اعتراضات به دلیل نقض حقوق بشر و اعمال تبعیض نژادی به معنای نفی مسئولیت دولت در حمایت از حقوق بشر و کرامت انسانی است و نشان می دهد که دولت با عمل خود حقوق بشر ر ا نقض می کند.