منافع ملی ما با آمریکایی‌ها دارای تضادهای زیادی است و با رفتن احزاب و خصوصا دونالد ترامپ و آمدن بایدن مشکلات اقتصادی کشور ما مخصوصا تحریم‌ها به این زودی‌ها حل نمی‌شود. اما بعد از قطعى‌شدن پیروزى بایدن و تحویل قدرت در کاخ سفید، سرعت و شتاب تحولات دیپلماتیک خاورمیانه بیشتر به چشم مى‌خورد. هرچند آقای ظریف بعد از شهادت سردار قاسم سلیمانی مصاحبه‌ای داشت مبنی بر اینکه همچنان آماده مذاکره با آمریکا هستیم اما دو حالت در رابطه با این مساله وجود دارد: نخست اینکه ایران و یا آمریکا باید از استراتژی خود کوتاه بیایند و اوضاع بحرانی ایران در مسائل اقتصادی از بین برود که به‌نظر می‌آید نه ایران از استراتژی برنامه خود برای مقابله با آمریکا کوتاه می‌آید و نه آمریکا از برنامه خود برای مقابله با ایران کوتاه می‌آید. درباره مورد اول که با رفتن ترامپ و آمدن بایدن مسائل اساسی در ایران حل نمی‌شود.
دیگر اینکه در موضوع دوم گفته می‌شود که با آمدن بایدن به قدرت، تاکتیک‌های آمریکا در مقابله با ایران عوض شود، به این معنی که تاکتیک ترامپ فشار حداکثری بر مردم ایران بوده اما بایدن در رابطه با موضع خود علیه ایران اعلام کرده که با شروطی به برجام برمی‌گردد و مذاکره می‌کند. اگر از فرصت‌ها استفاده شود و وارد گفت‌وگو با همسایگان و دنیا شویم حداقل به نوعی ثبات اقتصادی در قیمت دلار و ارز و به بهتر‌شدن وضعیت اقتصادی می‌رسد. اما اگر ایران از فرصت مذاکره با آمریکا استفاده نکند و بر خواسته‌های حداکثری خود علیه آمریکا پایبند باشد، با‌توجه به تجربه سیاسی بایدن و ارتباطی که در دولت اوباما داشته است، احتمال می‌رود که بایدن هم علیه ایران به اجماع دست بزند.
اما انفعال ایران در قبال برجام و احتمالات تازه پیرامون سرنوشت آن در منطقه از نظر دیپلماتیک، اسباب نگرانى است. در رابطه با ضعف دیپلماسى ایران در قبال آینده برجام و اقناع کشورهاى اطراف عوامل زیر قابل واکاوى است:
1. برجام به گروگان اختلافات و دعاوى جناحى و سیاسى داخلى بدل شده و از سطح منافع کلان ملى به جایگاه مناسبات روزمره سیاسی با پیوند به انتخابات 1400 تنزل کرده است. به‌عنوان مثال مصوبه اخیر مجلس ذیل عنوان »اقدام راهبردى براى رفع تحریم‌ها« بدون هماهنگى دولت، دستگاه دیپلماسى و سازمان انرژى اتمى کشور سبب‌ساز بروز صداهاى متفاوت در فقره برجام در سطح بین‌المللى شد که قطعا به سود منافع ملى کشورمان نیست. طرح دیگر مجلس با عنوان »اقدام متقابل در برابر ترور شهید سلیمانى« حاوى بندهایى است که نه‌تنها زمینه دیپلماسى منطقه‌اى کشورمان را تضعیف مى‌کند بلکه اسباب سوءاستفاده رژیم صهیونیستى در امتداد پروژه ایران هراسى خویش را فراهم مى‌سازد.
2. دستگاه رسمى دیپلماسى کشورمان در معادلات منطقه‌اى براى سیاست‌ورزى و اعمال دیپلماسى دارای قدرت کافی نیست چراکه در سایه تحولات نظامى منطقه و حاکم‌شدن رویکردهاى ستیزه‌جویانه و قهرى از سمت دشمنان ایران دیپلمات‌ها در سایه حضور نظامیان نقش کمرنگى ایفا مى‌کنند این در‌حالی‌ست که ایران با اتکا به رشادت‌ها و فداکاری‌هاى نیروهاى نظامى، اطلاعاتى و امنیتى کشورمان و گروه‌هاى همسو در محور مقاومت در سوریه و عراق دست بالا را دارد و این موضوع دست ایران را در مذاکرات منطقه‌اى باز مى‌گذارد.
از آنجا که نحوه تعامل کشورهاى منطقه با توافق‌نامه برجام به‌شدت تحت‌تاثیر روابط منطقه‌اى ایران با کشورهاى حاشیه خلیج‌فارس خواهد بود درک اهمیت دیپلماسى منطقه‌اى در راستاى منافع کلان کشورمان از جمله مقوله برجام بسیار مهم است. بنابراین حالا که عمق استراتژیک و حوزه نفوذ کشورمان گسترش پیدا کرده، مناسب است با حمایت از گزینه دیپلماسى نقش جدى‌ترى به دستگاه وزارت امور خارجه در زمینه مناسبات منطقه‌اى داده شود.
نکته قابل‌تامل اینکه: دونالد ترامپ یک‌تنه علیه مردم ایران تحریم اعمال کرد و توان اتحاد کشورهای دیگر در مقابل با ایران را نداشت، اما اگر ایران نتواند با آمریکا مذاکره کند و به‌صورت حداقلی یا حداکثری تحریم‌ها را بردارد قطعا بعدا با بایدن به مشکل برمی‌خورد. بایدن فردی است که توان این را دارد که جامعه جهانی را علیه ایران به یک اجماع برساند و حتی در توان اجرای بند ماشه قدرت بیشتری از ترامپ دارد.
در پایان نگارنده مهدی حیدرپور معتقد است: اگر خواستار بهبود شرایط کشور در ابعاد مختلف امنیتى، اقتصادى و سیاسى هستیم لازم است مدیران ارشد کشور با واقع‌نگرى و عملگرایى ضمن تدقیق در تفاوت‌هاى بایدن با ترامپ از ظرفیت‌ها و فرصت‌هاى تغییر دولت در آمریکا به سود منافع ملى استفاده کنند و با محاسبه مختصات احتمالى سیاست‌هاى خاورمیانه‌اى بایدن به استقبال روندهاى جدید مناسبات منطقه‌اى بروند و با دیپلماسى فعال و برقرارى خط ارتباطى با دولت‌هاى مخالف زمینه تفاهم بیشتر و کاستن از تبعات سنگین تاکتیک راهبردى ایران‌هراسى صهیونیست‌ها بستر مناسب براى کسب امتیازات بیشتر از توافق‌نامه برجام را فراهم کنند.
اینستاگرام مارادنبال کنید
♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥
♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥
هم میهن ارجمند! درود فراوان!
با هدف توانمند سازی فرهنگ ملی و پاسداری از یکپارچگی ایران کهن
"وب بر شاخسار سخن "
هر ماه دو یادداشت ملی – میهنی را به هموطنان عزیز پیشکش می کند.
خواهشمنداست ضمن مطالعه، آن را به ده نفر از هم میهنان ارسال نمایید.
آدرس ها:
http://payam-ghanoun.ir/
http://payam-chanoun.blogfa.com/
[گل]
♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥
♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥