ما در آستانه انتخابات ریاستجمهوری قرار گرفتهایم. درست است که آحاد مردم به اهمیت انتخابات واقفاند اما وقوف مردم لزوما بهمعنی مشارکت همه آنان در انتخابات نخواهد بود. مردم آگاه و باشعور ما که طی 42 سال گذشته، در بزنگاهها و در زمانهای احساس خطر به یاری انقلاب و مسوولان برخاستهاند، مانند مردمان دیگر کشورها برای مشارکت فراگیر نیاز به انگیزه و امید به آینده دارند. از سوی دیگر و اینبار همچون گذشته، همه دستگاههای تبلیغاتی بیگانه بسیج شدهاند تا با پراکندن تخم یأس در کشتزار افکار عمومی ما، مردم را از مشارکت در انتخابات بازدارند. مشارکت در انتخابات، شرکت در تعیین سرنوشت کشور است و با غوغاسالاری رسانههای خارجی که مدعیاند شرکت در انتخابات چیزی را تغییر نخواهد داد، حاکمیت باید تدبیری بیندیشد که مردم را برای آمدن پای صندوقهای رای پرانگیزه کند. اتفاقا همه کسانی که در خارج برای ناکامی مذاکرات وین به دست و پا افتادهاند، به این مهم واقفاند و تلاش میکنند که مذاکرات پیش از انتخابات به نتیجه نرسد.
اما این انتخابات بیشتر به انتخابات مجلس اسفندماه 98 شباهت دارد. در آن زمان مسوولان کشور نسبت به اعلام زودهنگام ورود ویروس کرونا به کشور اقدام نکرده بودند. در فضای کرونایی حفظ سلامت شهروندان در اولویت است.
انجام روشهای سنتی همچون برگزاری گردهماییهای چند هزارنفره و اقداماتی از این قبیل میسر نیست و علاوه بر فرصتی که صداوسیما به کاندیداهای انتخاباتی میدهد، عمده بستر فعالیت انتخاباتی ریاستجمهوری، فضای مجازی است. بالطبع در این انتخابات شبکههای اجتماعی همچون »کلابهاوس«، »توییتر«، »تلگرام« و »اینستاگرام« بیش از گذشته مورد استفاده قرار خواهند گرفت. شاید انتخابات پیشرو را باید عرصه عرض اندام فضای مجازی دانست.
مشارکت شهروندان در انتخابات در وهله اول به میزان رضایت یا عدم رضایت از شرایط عمومی حاکم بر جامعه وابسته است. هرچه رضایت از شرایط موجود و عملکرد ارکان نظام و امید به آینده بیشتر باشد، امکان و زمینه مشارکت و زمینه مداخله مردم برای استفاده از حق رای در انتخابات بیشتر خواهد بود. همچنین به هر میزانی که نارضایتی بیشتر باشد، مهمترین تهدید متوجه اعتبار انتخابات خواهد بود. در انتخابات سال 98 با 20 درصد کاهش مشارکت نسبت به 10 دوره قبلی مواجه بودیم که این مساله بسیار آسیبزننده است.
بنابراین صرفنظر از آن، اینکه چه اندازه رسانههای مجازی میتوانند پوشش عمومی در جامعه داشته باشند، ضریب نفوذ اینترنت بین 75 تا 80 درصد است که نشاندهندهی اهمیت تبلیغات مجازی است. مضافا اینکه تجربه نشان داده ابتدا موضوع انتخابات در بین جامعه نخبه کشور مطرح میشود و پس از آن در سطح افکار عمومی گسترش پیدا میکند.
در مورد انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا عامل سوم یعنی رقابتهای محلی هم صادق است. در انتخابات ریاستجمهوری چنین نیست؛ چراکه امری ملی است و مولفههای محلی از نوع قومیت، مذهب و زبان کمتر تاثیر دارد. اما براساس نظرسنجیهای منتشرشده در رسانهها این موضوع قابل تامل است وقتی از پاسخگویان درباره میزان مشارکت مردم در انتخابات پرسیده شده که 24 درصد گفتهاند، زیاد و خیلی زیاد و 40 درصد گفتهاند کم و خیلی کم شرکت میکنند.
این نوع ارزیابی بهطور معمول بازتابی از واقعیت رفتاری خود و اطرافیانشان است که در قالب میزان مشارکت انتخاباتی دیگران دارند. نکته مهم اینکه افرادی که معتقدند مردم به میزان زیاد و خیلی زیاد شرکت میکنند در 7 ماه گذشته از 32 درصد به 24 درصد کاهش یافتهاند. درواقع احساس عمومی از میزان بالای مشارکت درحال تضعیف است.
نکته قابل تامل اینکه: هرچند عملکرد نامناسب دولت دوازدهم در بهبود وضعیت کشور و مردم بهخصوص در بعد اقتصادی و معیشتی، که خود معلول علتهایی در سیاست داخلی از قبیل رخدادهای سالهای 96 و 98 و بهویژه در سیاست خارجی روی کار آمدن پدیده ترامپیسم در آمریکا، که با رفتارهای غیرعقلانی و خروج یکجانبه از برجام، دولت را با مشکلات عدیدهای مواجه ساخت و موجب نارضایتی مردم و رویگردانی آنها از صندوقهای رای شد ولی میزان مشارکت مردم در هر انتخاباتی برآیندی از اعتبار مردم به میزان قرار گرفتن رایشان در مناسبات حقیقی و حقوقی ساختار قدرت است. به این اعتبار به هرمیزانی که اعتبار مردم بیشتر باشد بالطبع میزان مشارکت مردمی نیز افزایش خواهد یافت و از این منظر است که کاهش مشارکت مردم در هر انتخاباتی آسیبرسان بوده و المانهای روشنی به نهادهای حکومتی است.
درنتیجه نگارنده مهدی حیدرپور بر این نکته مهم اذعان دارد که: اینک بیش از هر زمان دیگر به همدلی و مشارکت وسیع مردم در انتخابات و تعیین سرنوشتشان نیاز داریم و این یأس و سرخوردگی و انفعال مردم یک بحران و چالش جدی است که انتظار میرود در فرصت اندک باقیمانده تا انتخابات، تصمیمگیران، احزاب و تشکلهای سیاسی برای غلبه بر این بحران و ترمیم و بازسازی اعتماد آسیبدیده مردم و اصلاح روندهای نامناسب قبلی و نیز احیای نشاط و امید عمومی مردم را به مشارکت و حضور پرشور توام با شعور در پای صندوقهای رای ترغیب و تشویق کنند.
اینستاگرام مارادنبال کنید
https://www.instagram.com/ravabetomomiseytareh
اگه قراره روی پای خودمان بایستیم پس همان طور که این دولت اجازه مذاکره نداشت دولت بعدی هم نباید مذاکره کند. کار بد، همیشه بده. تا ببینیم می شه واقعاً با تحریم ها زندگی کرد؟