نخستین پاسخ ایران به گزارش غیرفنی و مغرضانه مدیر‌کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین اتخاذ رویکرد سیاسی‌کارانه و غیرحرفه‌ای رافائل گروسی که دستمایه آمریکا برای قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام قرار گرفت انجام شد و سازمان انرژی اتمی با صدور بیانیه‌ای از قطع فعالیت دوربین‌های فراپادمانی دستگاه اندازه‌گیری برخط سطح غنا OLEM و فلومتر آژانس در ایران خبر داد.
بر‌اساس آنچه در این بیانیه آمده است؛ »جمهوری اسلامی ایران تاکنون همکاری‌های گسترده‌ای با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته است که متاسفانه آژانس بدون اینکه در نظر داشته باشد که این همکاری‌ها ناشی از حسن نیت ایران است نه‌تنها قدردان این همکاری‌ها نبوده بلکه به‌نوعی آن را وظیفه ایران نیز تلقی کرده است؛ به همین دلیل تصمیم گرفته شد از امروز فعالیت دوربین‌های فراپادمانی دستگاه اندازه‌گیری بر خط سطح غنا OLEM و فلومتر آژانس قطع شود که دستور آن به مسوولان مربوطه داده شده است.
البته بیش از 80 درصد از دوربین‌های موجود آژانس دوربین‌های پادمانی هستند که کمافی‌السابق فعالیت این دوربین‌ها ادامه خواهد یافت. سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران 5شنبه با حضور در یکی از مراکز هسته‌ای بر قطع فعالیت دو دوربین آژانس نظارت کرد.« اما سوالی که در این میان مطرح می‌شود این است که دوربین فراپادمانی چیست و دوربین‌های اشاره شده ایران چه دوربین‌هایی هستند؟
در‌واقع جمهوری اسلامی ایران از 26 دی 94 و همزمان با اجرای برجام، با هدف اثبات حسن‌نیت خود، علاوه بر اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی، برخی نظارت‌های فراپادمانی دیگر موسوم به نظارت‌های برجامی را نیز بر برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود پذیرفت و نتیجه این شد که از مجموع دوربین‌های نظارتی آژانس موسوم به دوربین‌های آبی، حدود 20 درصد را دوربین‌های فرابرجامی یا همان فراپادمانی تشکیل می‌دادند. آذر 99، قانون راهبردی لغو تحریم‌ها در مجلس شورای اسلامی به تصویب نمایندگان رسید.
ماده 6 این قانون می‌گوید: »دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در صورت اجرا‌نشدن کامل تعهدات کشورهای متعاهد از جمله کشورهای 1+4 (آلمان، فرانسه، انگلستان، چین و روسیه) در قبال ایران و عادی‌نشدن روابط کامل بانکی و رفع نشدن کامل موانع صادرات و فروش کامل نفت و فراورده‌های نفتی ایران و برگشت کامل و سریع ارز منابع حاصل از فروش، دو ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون در مجلس شورای اسلامی، نظارت‌های فراتر از پادمان از جمله اجرای داوطلبانه سند (پروتکل) الحاقی را متوقف کند«.
پس از گذشت زمان‌بندی مدنظر مجلس و نبود اقدام جدی از سوی 1+4 برای رفع تحریم‌ها، این قانون و از جمله ماده مذکور نیز فعال شد و کشورمان باید همه دوربین‌های فراپادمانی یعنی دوربین‌هایی را که بعد از برجام برای نظارت بیشتر نصب شده بودند، خاموش می‌کرد.
تعداد این‌ها 22 عدد بود اما با توافق صورت گرفته میان تهران و وین، قرار شد این دوربین‌ها تا رسیدن به توافق در مذاکرات هسته‌ای روشن بمانند و کار تصویربرداری را انجام دهند اما تصاویر و اطلاعات ضبط شده آن‌ها در اختیار آژانس قرار نگیرد و زمانی اطلاعات به آژانس منتقل شود که توافق نهایی برای رفع تحریم‌ها و احیای برجام صورت گرفته باشد.
از آن زمان بیش از یک سال می‌گذرد و مذاکرات هسته‌ای نیز به جایی نرسیده و علاوه بر آن در اقدامی خصمانه و برخلاف حسن‌نیت نشان داده شده از سوی تهران، قرار است شورای حکام آژانس امروز قطعنامه‌ای را در وین به تصویب برساند که ایران بابت »عدم همکاری اساسی« با آژانس مورد‌مواخذه قرار گیرد و می‌خواهد فورا و به‌صورت کامل همکاری داشته باشد.
آنچه در ساعات پیش‌رو در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گذرد می‌تواند منشا تحولات جدیدی در دو حوزه همکاری ایران و آژانس در مسائل فراپادمانی و همچنین فرجام مذاکرات وین باشد. کشورهای غربی تاکنون ادعا می‌کردند که توسعه کمی و کیفی برنامه اتمی ایران عملا برجام را از معنای اولیه آن برای غرب تهی کرده است، در این‌سوی میدان نیز تهران تاکید می‌کند که با‌‌توجه به سابقه خروج آمریکا از برجام باید انتفاع اقتصادی تهران از احیای این توافق تضمین شده باشد.
این در‌حالی است که رافائل گروسی، در کنفرانسی خبری گفت: ما مطلع شدیم که 27 دوربین در ایران قطع خواهند شد. این مساله قطعا چالشی جدی در توانایی‌مان برای تداوم فعالیت در این کشور ایجاد می‌کند. وی در ادامه عنوان کرد که اگر این مساله در سه الی چهار هفته حل نشود، »ضربه‌ای مرگبار« خواهد بود.
گروسی افزود: من از ایران دعوت می‌کنم تا فورا به تعامل با من بپردازند. ما در شرایط بسیار تنش‌زایی قرار داریم. باید دید تصویب احتمالی قطعنامه ضدایرانی به‌علاوه گام‌های واکنشی ایران چه تاثیری بر روند مذاکرات وین می‌گذارد؟ آیا این شوک منفی دو طرف را از بیم تشدید اوضاع به پای میز مذاکره و داد و ستد نهایی امتیازها باز‌می‌گرداند یا حکم تیر خلاص به برجام در اغما را دارد.
