این روزها مدارس سراسر جهان درحال بازگشایی است و نگرانی از قیمت لوازم تحصیل و همچنین نگرانی از تعداد دانشآموزانی که بهدلایل مختلف از تحصیل منع شدهاند یا امکان حضور در مدارس را ندارند، وجود دارد. طبق آخرین گزارش یونسکو، 244 میلیون کودک و جوان شش تا 18ساله، سال تحصیلی جدید را آغاز نخواهند کرد. مدیرکل آژانس آموزشی سازمان ملل متحد خواستار کمک همگانی شد تا حق همه کودکان برای دسترسی به آموزش باکیفیت رعایت شود. هرچند در مناطق مختلف جهان این امکان وجود ندارد و طبق آمارها و گزارشها بیشترین عدمحضور کودکان در کشورهای جنوب صحرای آفریقاست. این مکان تنها منطقهای است که تعداد کودکان محروم از تحصیل درحال افزایش است. دومین منطقه که کودکان امکان حضور در مدارس را ندارند، در آسیای جنوبی و مرکزی با 85 میلیوننفر جمعیت است.
بهنظر میرسد این آمار، آمار واقعیتری نسبت به گذشته هستند؛ چون با شیوههای جدید بهدست آمدهاند. اما هنوز در برخی مناطق اطلاعات دقیق نیستند؛ مثلا تخمین زده میشود در نیجریه، 20.2 میلیوننفر، اتیوپی 10.5 میلیون، جمهوری دموکراتیک کنگو 5.9 میلیون و کنیا 1.8 میلیوننفر از روند آموزش و تحصیل خارج شدهاند. هرچند طبق پیشبینیهای جدید یونسکو شکاف بین درصد دختران و پسران در خارج از مدرسه در سراسر جهان کاهش یافته است، اما نابرابریهای منطقهای همچنان ادامه دارد. در این میان نمیتوان به شرایط دختران در افغانستان و محدودیتهای پیشآمده برای آنها پس از ظهور طالبان اشاره نکرد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، خواستار بازشدن مدارس دخترانه در افغانستان شد. دبیرکل سازمان ملل نوشت: »بستهماندن مدارس دخترانه، نقض غیرقابلتوجیه حقوق بشر است و به کل کشور آسیب میرساند. دختران به مدرسه تعلق دارند«. با گذشت یک سال از تسلط طالبان بر افغانستان، امکان تحصیل همچنان برای دانشآموزان دختر بالاتر از کلاس ششم فراهم نیست. طالبان تاکنون دلایل گوناگونی برای این موضوع آوردهاند؛ برخی از آنان انجام اصلاحات در نحوه پوشش دختران و برخی هم تلاش برای تغییر محتوای درسی مدارس و تبدیل آن به محتوای اسلامی را دلیل تعطیلی مدارس عنوان کردهاند.
در مورد دوم به بحث گرانی لوازم نوشتافزار در ایران اشاره میشود که سرانجام دوران پرالتهاب و تلخ کرونا را پشت سر گذاشتیم و طلسم سه سال دوری از مدرسه بهزودی شکسته میشود و دانشآموزان در سال تحصیلی پیشرو باید پشت میز و نیمکتهای کلاس درس بنشینند اما همزمان با کمرنگشدن کرونا و حضوریشدن مدارس خریداران لوازمالتحریر سرگردان از قیمتهای چندینبرابر شده چشم انتظار بازار و نمایشگاههای توزیع لوازمالتحریر با قیمتهای حمایتی هستند.
این درحالی است که مسوولان و تولیدکنندگان این محصولات معتقدند قیمت عرضهشده کنونی بسیار کمتر از آنچه باید باشد اعلام شده، چرا که با محاسبه نرخ تورم و قیمت مواد اولیه وارداتی و کسادی بازار دو سال قبل در این حوزه قیمتها باید خیلی بیشتر از آنچه که الان مشاهده میشود باشد. محمودرضا صنعتکار رییس هیاتمدیره انجمن تولیدکنندگان لوازمالتحریر کشور معتقد است برخلاف شایعه کنونی مبنی بر برآورد قیمتهای میلیونی موردنیاز برای تهیه مجموعه کامل نوشتافزار، تهیه یک بسته معمولی نوشتافزار برای یک دانشآموز حدود 300 هزارتومان است.
هرچند بازار نوشتافزار هم متاثر از تورم حاکم بر اقتصاد بوده اما بهجز افزایش قیمت60 درصدی دفتر که ناشی از افزایش قیمت جهانی کاغذ است، افزایش قیمت دیگر اقلام در این حوزه بسیار کم است و باید بگویم که صنف ما نسبت به بقیه اصناف حتی عقبتر هم بوده و به هیچوجه گرانفروشی نکردهایم.
اما دلیل اینکه در حالحاضر همگان از افزایش قیمت آنچنانی لوازمالتحریر خبر میدهند این است که الان بعد از دو سال مدارس و دانشگاهها حضوری شدهاند و درحال خرید جنس هستند و بهنظرشان میرسد که بعد از دو سال قیمتها چندبرابر شده، اما افزایش قیمت هرروزه دیگر کالاهای روزمره را کمتر احساس میکنند. این درحالی است که اگر امسال نیز تولیدکنندگان بازاری برای فروش نمییافتند مرگ آنها حتمی بود. اما خوشبختانه در حالحاضر توانستهاند این بازار را از نظر کمی و کیفی سرپا نگه دارند و هیچ کمبودی در هیچ بخشی مشاهده نمیشود و با تنوع مطلوبی در بخشهای مختلف مواجه هستیم.
صنعتکار درباره مشکلات موجود در صنف خود گفت: با حذف ارز 4200تومانی عوارض گمرکی فقط یک درصد کاهش یافته و این به افزایش بهای تمام شده مواد اولیه و وارداتی برای تولیدکنندگان این محصول منجر شده و توان آنها را برای حضور در بازار رقابتی کاهش داده علاوه بر این ما سالهای پیش از کرونا هزینه سفارش موردنیاز خود برای واردات را پس از 6 ماه پرداخت میکردیم در حالیکه اکنون سفارش وارداتی خود را پس از 6 ماه واریزی دریافت میکنیم که این نیز باعث متضرر شدن تولیدکنندگان لوازمالتحریر میشود و امیدواریم که این روند با تعاملات صورت گرفته و قولهای وزارت صمت به ما حل شود تا بتوانیم با قیمت و کیفیت مطلوبتر این کالاها در کشور حضور یابیم.
برخی از فعالان صنفی در این خصوص معتقداند: در زمینه تولید لوازم مهندسی بسیار ضعیف هستیم و بیش از 80 درصد نیاز بازار باید با واردات تامین شود و تنها برخی از انواع خطکشها، پرگارها و لوازم جانبی مهندسی در داخل کشور تولید میشود و در اقلام اصلی و تخصصی این حوزه هنوز چارهای جز واردات وجود ندارد همچنین در زمینه لوازم اداری هم ضعف تولید بهشدت احساس میشود و حتی در ابزارهای سادهای مثل پانچ و ماشینهای دوخت بهشدت وابسته به واردات هستیم.
امیدواریم در دنیا هیچ دانشآموزی بهدلیل فقر و مسائل سیاسی از تحصیل منع نشود و دولتمردان شرایطی فراهم کنند تا خانوادهها برای تحصیل هرچه بهتر فرزندان خود نگرانی کمتری داشته باشند.