مساله حجاب در سینمای ایران و چالشهای مرتبط با آن در تولید و نمایش فیلم، موضوع امروز نیست و بعد از پیروزی انقلاب و طی چهار دهه، در شمایل و اشکال مختلفی مطرح شده که شاید یکی از مهم‌ترین فرازهای آن مربوط به مشکلاتی است که برای فیلم »کاناپه« کیانوش عیاری در استفاده از کلاه‌گیس برای زنان پیش آمده بود. قصه از این قرار بود که نمایی از فیلم توقیف‌شده »کاناپه«، ساخته کیانوش عیاری در شبکههای اجتماعی منتشر شده بود که بازیگران زن در صحنههای داخلی کلاه‌گیس دارند. فیلم »کاناپه«، سال 1395 ساخته شد و از آن زمان تا امروز توقیف است، دلیل این توقیف هم استفاده از کلاه‌گیس برای حضور بازیگران خانم بدون‌حجاب در فیلم اعلام شد.
جالب اینکه بازیگران زن زمان فیلمبرداری موهای سرشان را تراشیده بودند، برای اثبات این موضوع که از کلاه‌گیس استفاده کردهاند و موهای خودشان نیست. اما نکته جالب‌توجه که بار دیگر مشکل فیلم کاناپه و استانداردهای دوگانه درباره بازنمایی حجاب در سینمای ایران را پیش کشید، این بود که در سال 99 از تلویزیون سریال »روزهای ابدی«، ساخته جواد شمقدری (رییس سازمان سینمایی دوره محمود احمدینژاد) از آنتن شبکه یک سیما پخش شد که اتفاقا با استفاده از همین کلاه‌گیس زنان بدون‌حجاب در آن سریال به ایفای نقش پرداختند.
حسین شمقدری(فرزند جواد) در ارتباط با این اتفاق در توئیتی نوشت: »بعد از انقلاب، کارگردانان باید زنان را با روسری نشان میدادند، حتی در خانه! همان موقع مساله را با امام(ره) مطرح میکنند، شنیده شده پیشنهادی می‌آید که از کلاه‌گیس استفاده کنید.
حالا جواد شمقدری (پدرم)، در سریال »روزهای ابدی« از این راهکار استفاده میکنند«. همان موقع بعد از این توئیت بحثها داغ شد، به‌خصوص که در زیر همین توئیت امید رئیس‌دانا (آهنگساز) نوشت: »برای شما آزاده، ما همین کار را در فیلم »کاناپه«، کردیم ولی فیلممان توقیف شد«. او در مورد وضعیت کاناپه گفت: »این فیلم در خواب زمستانی است. به‌واسطه یک سوءتفاهم چهار پنج‌ساله. مساله حجاب است.
موهای بازیگران خانم فیلم با نمره چهار زده شد و کلاه‌گیس گذاشتیم و فقط در خلوت خانه خودشان به این شکل هستند، ولی وقتی بیرون یا اداره میروند، طبق قوانین جمهوری اسلامی حجاب دارند.
« اما همان موقع عیاری در این‌باره گفت: »این روزها صحبتهایی است درباره اینکه چرا در روزهای ابدی حجاب به این شکل است. از این فضای ایجادشده به اینجا رسیدم که خوشحالم آقای شمقدری این‌کار را کردند. با هر تعریفی کاری که آقای شمقدری کردند، یک گام رو به‌جلو است.
اگر بخواهیم در یک فرآیند و جریان‌شناسی تاریخی به مساله حجاب و چالشهای آن در سینمای ایران بپردازیم، دست‌کم تا‌کنون سه موقعیت چالشی را میتوانیم مطرح کنیم. یکی از مصادیق، بدحجابی در فیلمهای سینمایی است که برخی به آن معتقدند و بر همین اساس میگویند، به همین دلیل بسیاری از فیلمهای سینمایی قابل‌پخش در تلویزیون نیست و حتی برخی از مدیران تلویزیونی هم به تهیه‌کنندگان و کارگردانها توصیه میکنند شاخصهای حجاب در سینما را بر‌مبنای ملاحظات تلویزیونی رعایت کنند تا آثارشان از شبکههای تلویزیونی پخش شود.
چالش دوم درباره حجاب، بازیگرانی هستند که کشف حجاب کردند که با این اتفاق، هم فیلمها و سریالهای قبلی آنها دیگر قابل‌پخش نیست، هم بعد از این از ادامه فعالیت در سینما تا اطلاع ثانوی محروم مانده‌اند.
حالا با انتشار این خبر، سینمای ایران در ارتباط با حجاب با چالش تازهای مواجه شده که پیش از این سابقه نداشته است. گرچه با تکذیب سازمان سینمایی هنوز این چالش به مرحله عمل نرسیده است. درواقع چالش حجاب در سینمای ایران هم چند مرحله تاریخی متفاوت را تجربه کرده، هم این چالش در دو ساحت رخ داده است.
یکی از منظر درون سینمایی و مسائل مرتبط با پوشش بازیگر در درون فیلم و دیگری از منظر برون‌سینمایی که حالا با کشف حجاب و احتمال برداشتهای دوگانه از حجاب وارد فاز تازهای شده است و به‌نظر میرسد آینده‌ی سینما در قبض و بسط این برداشتهای دوگانه با چالشهای پررنگ‌تری در تولید و اکران فیلمهای سینمایی مواجه شود.
کلام پایانی نگارنده مهدی قزل(حیدرپور)اینکه با این حال باید نشست و دید که سیاست‌های صداوسیما پس از این در رابطه با حجاب چگونه اتخاذ می‌شود و آیا تغییری در نوع نگاه مدیران این سازمان پیش خواهد آمد یا نه! البته باید همچنان این مساله را در نظر داشت که هزینه‌های صدا و سیما از بیت‌المال تامین می‌شود و حق مردم است که در این خصوص صاحب‌نظر باشند.
