نقدی بر گردش مالی مداحان در ماه محرم

---

 مضرات نگرش مادی مداحان به ماه محرم

نقدی بر اقتصادایران، از سال 61 هجری تاکنون، سده‌ها از پس سده‌ها آمده‌اند و رفته‌اند و در هزاره‌ دوم از تاریخ اسلام، گویی هنوز آوازه‌ی فاجعه کربلا در کوچه و بازار همه‌ی شهرها و روستاهای جهان اسلام، به‌ویژه در مناطق شیعه نشین، به‌عنوان رویدادی تازه می‌پیچد.

داستان محرم، اگر چه تلخ و گزنده و برای هر مسلمان موجب اشک و آه و ماتم،‌ در عین حال یک اندیشه، یک استراتژی، و یک سیاست داهیانه مبتنی بر بهره‌گیری از سلاح شهادت برای بیدار کردن نسلی غافل، خفته و میخته با سیاست‌های زر و زور و تزویر است که نهایتا منجر به پیروزی سخن و مرام معقول حق بر خط مشی مفسده و ناحق می‌شود.

در این بین ، مردم در کشاکش دهر، با ضعف ایمان، غفلت و نادانی، ضعف شدید اخلاقی، تملق و چاپلوسی، جاسوسی و مزد بگیری و خودفروشی به دنیا و ثروت، درحقیقت دین و ایمان خود را به دنیا و زرق و برق و نشانه‌ها و درون مایه‌های فریبنده‌اش، فروخته‌اند.

دراین راستا بر آنیم به مقوله مضرات نگرش مادی مداحان به ماه محرم بپردازیم ،در برخی از روایات و احادیث مشاهده می‌گردد که بعضی از حضرات ائمه(ع) به شعرا و مرثیه‌سرایان اهل بیت صله و پاداش داده‌اند‌ و بدین وسیله از آنان تقدیر به‌عمل آورده‌اند اگر چه پاداش معنوی این کار آنقدر زیاد است که به‌جز بهشت و جنت نعیم اجرو ثواب دیگری نمی‌توان برای آن تصور کرد اما همین کار بهانه‌ای برای توجیه کردن درخواست‌های مادی »مادحین« از مردم شده است و در پاسخ به اعتراضات این طور جواب داده می‌شود که خود ائمه مجوز این کار را صادر کرده و به‌عنوان مثال ماجرای امام رضا (ع) و دعبل خزایی را می‌آورند. دادن صله و پاداش مادی همشیه از طرف خود ائمه (ع) بوده و شعرا و مداحان درخواستی نکرده‌اند در همین ماجرای دعبل خود امام‌رضا (ع) به ایشان صله مرحمت فرموده و خواسته‌ی دعبل نه‌تنها مادی نبوده بلکه وی از امام می‌خواهد که به وی پیراهنی که درآن نماز شب خوانده است عطا نماید که برایش سپری باشد برای محافظت از آتش جهنم و شب اول قبر. وقتی مردم قم از این مسئله باخبر می‌شوند از دعبل که به آنجا سفر کرده است می‌خواهند آن پیراهن را به ده‌ها برابر به آنان بفروشد، وقتی با ممانعت وی روبرو می‌شوند پیراهن را برده و به صدها تکه تقسیم کرده و یک تکه از آن‌را همراه با مقادیر زیادی پول به دعبل می‌دهند دقت دراین ماجرا به ما نشان می‌دهد که در این جا فقط مسائل معنوی مطرح بوده و پاداش نیز از طرف خود امام رضا (ع)داده شده است. در حالی‌که در زمان ما این مسئله کاملا برعکس شده و به‌صورت یک حرفه و شغل در آمده است مبلغ درخواستی از سوی بعضی از مادحین کاملا تعیین شده و شماره حساب داده می‌شود و مابقی ماجرا از قبیل بلیط هواپیما، سوغاتی و سایر موارد درخواست می‌گردد و در صورت اجرا نشدن موارد خواسته شده، مجلس منتفی می‌گردد وحتی بعضی از این حضرات تا حسابشان را چک نکنند و خیالشان از بابت وجه دریافتی راحت نشود اقدام نمی‌کنند. کار به جایی رسیده است که این آقایان مدیر برنامه داشته وکارها باید از طریق وی انجام شود. متاسفانه بعضی از وعاظ گوی سبقت را از مداحان ربوده و سطح درخواست‌هایشان را افزایش داده و خواهان تبلیغات محیطی وسیع و پخش تلویزیونی دارند، یک‌بار برنامه خبری بیست‌وسی نیز به این مسئله اشاره نمود و لیستی که شامل شانزده مورد بود را اعلام کرد! یادآوری می‌کنم که آفت‌های مادی مجالس وعظ و مداحی اثرات منفی فراوانی به جامعه تحمیل می‌کند و عوام آن را به حساب انقلاب و حکومت می‌گذارند. به عنوانی کسی که در این کار دستی بر آتش دارد از این آقایان می‌پرسم کسی که پای منبر سخنرانی و مداحی شما می‌نشیند و می‌داند شما برای هر دقیقه اجرای برنامه چه مقدار پول گرفته‌اید چطور حال معنوی به او دست می‌دهد؟ آیا این مجلس محل توبه و انابت است؟ در خبرهای سا ل 92 آمده بود؛ یکی از مداحان برای اجرای ده شب مراسم دهه اول ماه محرم ملبغ 180 میلیون گرفته است. این چه تبلیغی است؟ این چه عشقی است که معشوق وسیله‌ی درآمدهای آنچنانی قرار می‌گیرد؟ مستمع عزادار واقعه‌ی کربلا؛ دم خروس را باور کند یا قسم حضرت عباس (ع) را؟ به شعرهایتان که سراسر مملو از عشق و شیدایی و دادن جان برای معشوق است یا چانه‌زدن بر سر پول مداحی؟! می‌دانید طبق احادیث شما دیگر هیچ اجرمعنوی ندارید و در واقع فروشنده‌ی کالایی بودید که اجرت آن را کاملا دریافت نمودید و در بسیاری از موارد کالایتان را گران فروخته‌اید، درواقع گناه کم‌فروشی را نیز مرتکب شده‌اید. این نکته نیز حائز اهمیت می‌باشد گناه کسانی که این سخنرانان و این مداحان را دعوت می‌کنند و به این بازار آشفته دامن می‌زنند اگر بیشتر نباشد کمتر نیست! هم‌چنین نباید نقش صدا و سیما و دستگاهای تبلیغی و مسئولین حکومتی که بعضا اجرای این کار را به عهده دارند و مجالس بزرگ را با پول بیت‌المال برگزار می‌کنند، فراموش کرد. این رفتارها ضربات مهلکی به زندگی در سیره‌ی عاشورایی وارد می‌کند آن هم به وسیله افرادی که خود را محب‌امام‌حسین (ع) ‌می‌دانند، آیا این آقایان نمی‌دانند که دشمنان شیعه، از این موضوع چقدر سوءاستفاده می‌نمایند؟ یا اینکه می‌دانند ولی نمی‌توانند از این پول هنگفت بگذرند و با توجیه کردن و نام صله بر آن نهادن به آن وجاهت می‌‌بخشند. باید توجه کرد اگر صاحب مجلسی به مداح و منبری وجه یا وسیله‌ای را هدیه کند کار بسیار پسندیده است و این روش، سنت در عزاداری ائمه (ع) بوده است.

درپایان و به نظر نگارنده  "مهدی حیدرپور "اگر برای موارد مذموم و ناپسندی که اشاره شد، چاره‌ای اندیشیده نشود، سال‌های بعد شاهد تاثیرات مخرب و دهشتناکی خواهیم بود. گردش مالی مداحان در ماه‌های محرم و صفر و مخصوصا دهه اول محرم ده‌ها میلیارد تومان است، در قبال این همه پول و صرف ساعت‌ها و روزها، خروجی و عایدی آن چه بوده است؟ آیا به شفافیت و پیام‌رسانی و مبارزه با ظلم و اهداف قیام آن حضرت کمک کرده است؟ یا به خرافات و توهمات و ایجاد بدعت‌های تازه کمک کرده است؟ البته این بدان معنی نیست که خدای نکرده اثرات هیئت‌ها و جلسات حسینی را نادیده بگیریم و نسبت به تعظیم شعائر دینی بی‌توجه باشیم بلکه ایجاد مانع برای ورود مسائل مادی به این فرصت معنوی نهضت جاویدان کربلا است.