به گزارش نقدی بر اقتصاد ایران :برنامه نود در سال ۱۳۷۸ توسط عادل فردوسی پور بنیانگذاری شد. محتوای برنامه 90 بدین شکل است که هر هفته به پخش صحنه‌های بازی‌های لیگ برتر فوتبال ایران، جام حذفی، و گزیده‌هایی از لیگ دسته اول فوتبال ایران و تحلیل مسائل مربوط به داوری بازی‌ها با حضور کارشناسان داوری خلاصهٔ مهمترین اخبار فوتبال ایران و بازیکنانی که در خارج ایران بازی می کنند و نیزبه تحلیل رقابت‌های فوتسال می‌پردازد.
اما این برنامه به دلیل بررسی و نقد اتفاقات فوتبال ایران یک برنامه جنجالی و پرحاشیه است .دراین خصوص فردوسی پور تاکنون چند بار به خاطر موشکافی و پرداختن زیاد به برخی مسایل توسط مدیریت شبکه ۳ و صدا و سیما نکوهش و توبیخ شده‌است. پس از انتقال تیم پاس تهران به شهر همدان، فردوسی پور از پرداختن به این موضوع منع شد.(همچنین نفت تهران به اراک) تاکنون نیز با انتقال تیم‌های تهرانی دیگری به شهرستان‌ها، هنوز به طور جدی به این موضوع پرداخته نشده‌است. برخی از بخشهای برنامه نیز سفارشی هستند.
جدای از بحث جنجالی این برنامه رکوردار بینده در بین برنامه های صدا وسیمااست در تکمیل این موضوع به این نکته اشاره می شودکه: این برنامه رکورد بیشترین پیام کوتاه را در بین همهٔ برنامه‌های صدا و سیما با شش میلیون و 400 هزار پیامک در اختیار دارد.
در ویژه برنامه‌ای با موضوع برکناری علی دایی از سرمربی گری تیم ملی فوتبال ایران در تاریخ ۱۲ فروردین ۸۸ و در یک مسابقه پیام کوتاه با عنوان علل ناکامی تیم ملی در بازی‌های مقدماتی جام جهانی بیش از سه میلیون پیامک به پیامگیر برنامه ارسال شد.
همچنین در یک مسابقه پیام کوتاه که در تاریخ ۲۶ ژانویه ۲۰۰۹ با عنوان «آیا با رویکرد برنامه نود موافق هستید؟» که پس از صحبتهای مخالفین برنامه برگذار شد، بیش از دو میلیون و صد هزار نفر شرکت کردند و بیش از یک میلیون و هفتصد هزار رأی موافق به برنامه ارسال کردند.
بیشترین پیام کوتاه مربوط به مرگ ناصر حجازی نزدیک ۵ میلیون بود در حالی که از ۳ ساعت پخش ۱ ساعت و نیم پیامک ۹۰ قطع شده بود.
در آذر 1392 برنامه 90 به مناسبت پخش مراسم قرعه کشی جام جهانی برنامه ویژه داشت. در این برنامه که با حضور مهدی مهدوی‌کیا و جواد نکونام قرعه‌های بیرون آمده در جام جهانی مورد بررسی قرار گرفته بود، بیش از شش میلیون و 400 هزار پیامک از سوی مخاطبان دریافت شد تا رکوردی جالب توجه برای برنامه 90 و عادل فردوسی پور به ثبت رسیده باشد.
حال با این توصیفات عنوان شده بحث قابل تعمل میزان درآمد و هزینه برنامه نود در بین برنامه های صدا و سیما می باشد
در ابتدا به صحبتهای مدیر عامل قبلی پرسپولیس اشاره می شود که محمد رویانیان در آخرین اظهار نظرش درسال 92گفته بودند متاسفانه در برنامه 90 فدراسیون فوتبال باشگاه‌ها و داوران فحش می‌خورند اما آقای فردوسی پور تا 5 میلیارد درآمد دارد.
من هر وقت که لازم بوده از هر برنامه تعریف و تمجید خود را انجام دادم اما با توجه به بررسی‌هایی که داشتم درآمد آقای فردوسی پور در سال حدود 40 یا 50 میلیارد است، به نظر شما این پول سرسام آور چه میشود و این پول کجا می‌رود؟
وی درادامه طی گزارش رسانه های مطرح کشور ابرازداشتند : اگر بحث فوتبال است فدارسیون، باشگاه‌ها و داوران هر هفته به خاطر این برنامه و تنش‌هایش فحش می‌خورند و به رئیس فدارسیون نیش می‌زنند اما ماهانه سه تا 5 میلیارد بابت مسائل مختلف درآمد دارد که اگر بخواهید آن را سالانه حساب کنید خودتان ببینید چقدر میشود، مگر این پول برای فوتبال نیست پس کجا می‌رود. تازه ما هزینه آگهی‌ها را حساب نکردیم.
در این خصوص بعد از این اظهار نظر رویانیان مدیر عامل اسبق تیم پرسپولیس ،فردوسی پور در برنامه دوشنبه خود در آذر ماه 92 چنین پاسخ دادند: تنها ماهی یک ونیم میلیون حقوق می گیرد که سالانه تقریبا ۱۸میلیون می شود .فردوسی پور عنوان کرد که این دستمزد او به خاطر نویسندگی، کار گردانی ،تهیه کنندگی واجرای این برنامه است.
آقای فردوسی پور دراین برنامه توضیح داد که برخلاف اخبار منتشر شده برای تولید برنامه نود دقیقه ای ۶۲هزار تومان اختصاص یافته که سالانه ۲۷۵میلیون و ۲۸۰هزار تومان می شود و سالانه ۳۷برنامه تولید می شود که هربرنامه تنها هزینه های مربوط به دوساعت آن لحاظ می شود . درادامه آقای فردوسی پور ریز دقیق و جزئیات هزینه های برنامه نوذد را اعلام کرد . ۱۵میلیون ،۱۶۵میلیون ،۶میلیون ،۱۴میلیون ،۶میبلیون ریال۱۳میلیون و... هزینه هایی بودند که آقای فردوسی پور با صراحت جالبی آن را مربوط به بخشهای مختلف برنامه نود و هزینه هایی چون حقوق کارکنان وگزارشگران وخبرنگاران ،هزینه دکور وتیتراژو سایر هزینه های دیگر عنوان کرد که جمعا ۲۵۷میلیون تومان می شد .مابقی این هزینه ها هم که دستمزد آقای فردوسی پور محسوب می شود که ماهیانه یک ونیم میلون تومان است.
اما در خصوص میزان در آمد برنامه 90برای صدا و سیما به گزارش اقتصاد ایران می پردازیم که مهرماه سال جاری منتشر شده بود با این مضمون که :در حال حاضر روی صفحه اصلی سایت اداره بازرگانی صداوسیما، جدول پخش هفته سوم مهر دیده میشود. در بخشی از این جدول نرخ تعرفه‌های قبل از برنامه 90 این هفته آمده است. تعرفه همه آگهی‌های قبل و بین برنامه و نیز زیرنویس‌ها برای تمام طبقات با عدد «335» تعیین شده است. عدد «3» اول نشان‌دهنده اسم شبکه است و دو رقم بعدی یعنی «35» طبقه آگهی را نشان می‌دهد که گران‌ترین تعرفه موجود است.
در حال حاضر نرخ آگهی طبقه 35 برای هر ثانیه سه میلیون و 500 هزار تومان است. طبق ضوابط سازمان، به این رقم باید ضریب ماهانه را هم اضافه کرد که با توجه به ضریب 30 درصدی ماه مهر، این رقم برای هر ثانیه به چهار میلیون و 550 هزار تومان میرسد! بد نیست بدانید ضریب ماهانه در اسفند به 60 درصد خواهد رسید! جالب‌تر اینکه این نرخ برای آگهی‌دهندگان شش طبقه اول سه برابر میشود و طبقه هفتم هم باید دو برابر هزینه بپردازد.
به عبارت دیگر هر ثانیه تبلیغ برای صاحبان عادی کالاها و خدمات در حاشیه برنامه این هفته 90، حدود 9 میلیون تومان هزینه داشته است. اگر همین عدد را ملاک قرار بدهیم، با توجه به پخش نیم ساعت آگهی تصویری، درآمد تلویزیون تنها از برنامه پریشب 90 به عدد باورنکردنی 16 میلیارد تومان خواهد رسید که تازه به این رقم باید هزینه زیرنویس‌های متعدد، نرخ متفاوت تبلیغات خارجی و نیز تعرفه بالاتر آگهی تقدیم برنامه را هم اضافه کنیم!
به نظر میرسد حتی اگر از مجموع رقم حاصله، 50 درصد به مناسبت تخفیف‌های صداوسیما به برخی مشتریان کم کنیم، باز سود خالص باقی مانده از رهگذر پخش این برنامه، چیزی حدود 10 میلیارد تومان خواهد بود! به عبارت دیگر سازمان در حالی برای تهیه هر برنامه 90 حدود 10 میلیون تومان بودجه در اختیار عادل قرار می‌دهد که خودش هزار برابر چنین رقمی سود می‌کند. در صورتی که فردوسی‌پور 37 برنامه در سال داشته باشد، درآمد سازمان از این ناحیه به عددی حدود 370 میلیارد تومان خواهد رسید که می‌تواند نشان بدهد چرا «90» به این شکل بی‌نظیر در حاشیه امنیت قرار دارد!
تازه فراموش نکنیم سازمان به‌طور جداگانه برای هر قسمت از این برنامه یک اسپانسر مسابقه پیامکی هم می‌گیرد که درآمدی چند ده میلیونی نصیب صداوسیما می‌کند.
حال طی مهر ماه سال جاری ، در یک کشمکش مدیریتی بین فدراسیون و صدا و سیما خبری افکار عمومی را نگران کرد که این برنامه تا اطلاع ثانوی پخش نمی شود ، کاشف به عمل آمد برسر کسب در آمد هر دو سازمان به جان هم افتاده اند و اظهار نظر های حق به جانبی برای خود به گوش رسانه ها رسانده اند و این حق بجانبی مدیران این دو سازمان باعث محرومیت جوانان از دیدن فوتبال و برنامه 90شده است.
درپایان و به نظر نگارنده " مهدی حیدرپور"با تعلیق برنامه پربیننده و پر دآمد برنامه 90 علاوه بر مضرات اجتماعی در جامعه، همگان بر این مطلب واقف خواهید بود چه ضرر مالی برای صدا و سیما به همراه خواهد داشت،چرا که رهمگان مشخص است صدا و سیما درآمد میلیاردی برنامه 90 را طی یک سال درنظر دارد و با درخواست 60میلیارد فدراسیون درقبال ده هامیلیاردی که در طی یک سال از برنامه 90 نصیب صدا و سیما می شود قطعاکنار خواهد آمد مگر اینکه مسئله و بحث سیاسی پشت این کشمکش باشد که طی این مدت به نتیجه نرسیده است .
در هر صورت در این فوتبال ما که همیشه خلاقیت و نوآوری های مدیریتی تعجب همگان را برانگیخته یاد این مثل می افتم که
هر دم از این بام بری میرسد تازه تر از تازه تری می رسد .
تهیه و تنظیم : مهدی حیدرپور
مدیر پایگاه خبری نقدی بر اقتصاد ایران
چرا که به قول استاد حسن عباسی که اخیرا گفت(نزدیگ به مضمون) این که برنامه ای در رابطه با حواشی فوتبال در نصف شب و بعد از آن پخش میشود و مردم رابیدار نگه میدارد،نشان از انحطاط اخلاقی جامعه است.