شورش یا آشوب (turmoil) عبارت است از خشونت سیاسی نسبتاً خود انگیخته و سازمان نایافته همراه با مشارکت مردمی قابل ملاحظه، شامل اعتصابات سیاسی خشونت بار، شورش ها، درگیری های سیاسی و شورش های محلی.
در جوامعی که امکان اعلام نظرات و اعتراضات نسبت به برنامه ها و سیاست های دولت و اساساً نقد قدرت نباشد، جنبش های اجتماعی به سختی و با دشواری بسیار، شکل می گیرند و اغلب با محدودیت های جدی مواجه می شوند، از این رو در شرایط فقدان سازمان هایی که جنبش های اجتماعی را سامان دهند، افراد در هر بزنگاهی تلاش می کنند تا گرد هم آیند و در قالب شورش های شهری به جماعتی فعال تبدیل شده و اعتراضات خود را به هر نحو ممکن اعلام کنند. پایین آمدن آستانه تحمل جامعه احتمال وقوع این گونه شورش ها را افزایش می دهد.
شورش ها تاثیر دوگانه بر ساخت قدرت دارند، از یک سو می توانند به عنوان
علائم بیماری در اقتصاد، اجتماع و سیاست بلافاصله ساخت قدرت را به لزوم
انجام اصلاحات فوری رهنمون سازند و راه را برای تحولات و تغییرات مناسب، به
سود مردم و در جهت بهبود رفاه اقتصادی و نوسازی سیاسی هموار کنند، اما از
سوی دیگر نیز می توانند تهدید جدی برای متزلزل شدن پایه های قدرت محسوب شده
و با تشدید فشارهای امنیتی، قضایی و بستن روزنه های اعتراضات سیاسی سازمان
یافته در قالب احزاب و جامعه مدنی به تشدید فرآیند و تعمیق شکاف دولت- ملت
منجر شوند.
