یک داستان ناتمام؛
مهدی حیدرپور همان‌گونه که شما خواننده گرامی درجریان هستید یکی از پیش‌شرط‌های اساسی برای حصول اطمینان از صحت عملکرد نظام اقتصادی کشور، نظارت بانکی موثر، باهدف حفظ ثبات نظام مالی و افزایش اعتماد به آن از طریق کاهش ریسک برای سپرده‌گذاران و سایر بستانکاران می‌باشد.
در این خصوص با وجود تاکید بانک مرکزی نسبت به نحوه فعالیت و تبلیغات موسسات اعتباری غیر مجاز و همچنین ممنوعیت تظاهر به داشتن مجوز برای ادامه فعالیت از این بانک باز هم عباراتی نظیر تحت نظارت بانک مرکزی در تابلوی موسساتی که رد چندانی از قوانین بانک مرکزی در عملکرد آن ها وجود ندارد خودنمایی می‌کند.
در این خصوص بایستی اذعان نمودکه: ازیک سو به‌دلیل برخی محدودیت‌ها امکان نظارت کامل بانک مرکزی بر تک‌تک شعب بانک‌ها و در تمامی نقاط کشور وجود ندارد و قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولی ضمن تاکید بر ممنوعیت اشتغال به عملیات بانکی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی تحت هر عنوان و تاسیس و ثبت هرگونه تشکل برای انجام عملیات بانکی بدون دریافت مجوز از بانک مرکزی، چگونگی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های پولی و اعتباری، مصوبات شورای پول و اعتبار و دستورات بانک مرکزی را مشخص کرده است.
بنابر قانون، این نظارت‌ها در مرحله اول بر عهده بانک مرکزی است و موسسات و اشخاص متخلف مکلفند تا اطلاعات لازم را در اختیار بازرسان این بانک قرار دهند واز سویی دیگر در اوایل سال جاری بانک مرکزی طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد تمامی فعالان بازار پول موظف شدند که حداکثر تا پایان اردیبهشت ماه 1393 نسبت به اصلاح رویه قبلی خود در استفاده از عباراتی مثل تحت نظارت بانک مرکزی اقدام کنند.که این نهادها اعم از بانک‌ها، مؤسسات اعتباری غیربانکی، شرکت‌های تعاونی اعتبار، لیزینگ‌ها، صندوق‌های قرض‌الحسنه و صرافی‌ها می‌باشند که مجاز نیستند در برنامه‌های تبلیغاتی خود نظیر سربرگ‌های مکاتباتی، تابلوهای ادارات مرکزی و شعب، بیلبوردهای تبلیغاتی و تبلیغات رسانه‌ای از آرم، نشان، عنوان بانک مرکزی و عباراتی نظیر تحت نظارت بانک مرکزی یا دارای مجوز رسمی از بانک مرکزی که بیانگر اخذ مجوز و فعالیت منطبق با قوانین این بانک است استفاده کنند. در این راستا طبق اعلام بانک مرکزی هم‌اکنون بانک‌های سپه، ملی، پست بانک، مسکن، کشاورزی، توسعه صادرات ایران، صنعت و معدن و توسعه تعاون بانک‌های دولتی مجاز محسوب می‌شوند.
اما با وجود تعداد قابل ملاحظه موسسات اعتباری تنها سه مورد یعنی موسسات عسکریه، کوثر و توسعه هستند که با مجوز بانک مرکزی فعالیت می‌کنند و بقیه فعالان بازارپول فاقد مجوز می‌باشند. حال طبق تذکرات بانک مرکزی، موسسات غیرمجاز هنوز هم در ظاهر به گونه‌ای وانمود می‌کنند که تحت نظارت بانک مرکزی هستند که در این حالت مشتری نیز با مشاهده این‌گونه تبلیغات با اطمینان و اعتماد به پشوانه‌ای مثل بانک مرکزی اقدام به افتتاح حساب و سپرده‌گذاری می‌کند در حالی که نمی‌داند اگر هر گونه اتفاقی برای سرمایه وی در این موسسات بیفتد بانک مرکزی تعهدی نسبت به آن نخواهد داشت.
این در حالی است که به‌خصوص در برخی از شهرستان‌ها مشاهده می‌شود که تعدادی از موسسات غیرمجاز در تابلوهای ورودی شعب یا در بیلبوردهای بزرگی که گاهی هم‌عرض یک بزرگراه است اقدام به استفاده از عبارت تحت نظارت بانک مرکزی می‌کنند البته این را هم باید یادآور شد که این موسسات متخلف مدعی فعالیت تحت نظارت بانک مرکزی در مواردی که به نفعشان نیست پایبند به مقررات این بانک نیستند به‌طوری که سودهای سپرده را بیش از نرخ های مورد تایید بانک مرکزی می‌پردازند یا سود تسهیلات مصوب شورای پول و اعتبار را نمی‌پذیرند و در برخی موارد خود اعلام می‌کنند که بانک مرکزی کار چندانی با ما ندارد.
در پایان به نظر نگارنده(مهدی حیدرپور): در حالی که بانک مرکزی به‌منظور ساماندهی و تنظیم بازار غیرمتشکل پولی در ماه‌های گذشته برخورد جدی‌تری را به‌منظور انطباق بیشتر موسسات اعتباری غیرمجاز با قوانین و مقررات بانک مرکزی در دستور کار قرار داد اما بازهم نه تنها موسسات غیر مجاز بلکه در برخی موارد موسسات مجاز و تحت نظارت بانک مرکزی نیز از این قوانین سرپیچی می‌کنند، بنابراین به‌نظر می‌رسد با توجه به حیطه گسترده فعالیت بازار پولی در سراسر کشور و محدودیت‌های موجود برای بانک مرکزی برای نظارت بر تک‌تک شعب بانک‌ها نیروی انتظامی نیز می‌تواند بخشی از این نظارت‌ها را طبق تاکید قانون برعهده داشته و جایی که از دسترس بانک مرکزی خارج است، نظارت بیشتری اعمال کند.
تهیه وتنظیم : مهدی حیدرپور
گلستان بلاگ