مطلب شماره 165

آخرین کنش‌هاوواکنش‌هابه‌ردصلاحیت‌مردحاشیه‌ساز

شورای نگهبان در پایان مهلت پنج‌روزه‌اش فهرست کاندیدای‌های احرازصلاحیت‌شده‌ را اعلام کرد، به این ترتیب از هزار و 636 داوطلب حضور در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، شش نفر مجوز حضور در رقابت‌ها را دریافت کردند.

براساس ابلاغیه شورای نگهبان به وزارت کشور، حسن روحانی، اسحاق جهانگیری‌شاه‌کوهی، سیدابراهیم رئیس‌الساداتی مشهور به ابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف، مصطفی هاشمی‌طبا و مصطفی آقامیرسلیم، شش کاندیدایی هستند که از فیلتر نظارت استصوابی شورای نگهبان عبور کردند تا میدان‌دار رقابت‌های کارزار انتخابات 29 اردیبهشت پیشِ‌رو شوند.

این نخستین‌بار، دست‌کم در چهار دوره انتخابات ریاست‌جمهوری است که شورای نگهبان بدون تمدید دوره پنج‌روزه نخست فرصت احراز صلاحیت‌ها، در اقدامی کم‌سابقه اسامی کاندیدا‌های تایید‌صلاحیت‌شده را اعلام کرده است.

شورای نگهبان براساس قانون می‌تواند روند پنج‌روزه بررسی احراز صلاحیت کاندیداهای ریاست‌جمهوری را برای پنج روز دوم تمدید کند. روند احزار صلاحیت‌ کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری همواره از جمله موارد خبرساز انتخابات است که البته در این دوره نیز استمرار یافته است. عدم احراز صلاحیت محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌ دولت‌های نهم و دهم و حمید بقایی، معاون اجرائی پرحاشیه او، از جمله موارد خبرساز گزارش پنجشنبه‌شب شورای نگهبان بود. رد صلاحیت احمدی‌نژاد و بقایی، شوک خبری برای این جریان بود که در رسانه‌های داخلی و خارجی بازتاب گسترده‌ای یافت و واکنش‌ها به آن همچنان ادامه دارد.

در کنار رد صلاحیت احمدی‌نژاد و بقایی که به دست راست او شهره شده بود، فهرستی 22 نفره از مقامات اجرائی و نامداران عالم سیاست هم بودند که موفق نشدند از صافی احراز صلاحیت شورای نگهبان عبور کنند. محمد هاشمی‌رفسنجانی، محسن رهامی، مسعود زریبافان، علیرضا زاکانی، محسن غرویان، محمدعلی پورمختار، محمد غرضی، مصطفی کواکبیان، مهدی کلهر، حسن بیادی، حمیدرضا حاجی‌بابایی، عبدالحسین مقتدایی و... از جمله چهره‌های سیاسی- اجرائی هستند که شورای نگهبان به احراز صلاحیت آنها رأی نداد.

از فهرست 28 نفره چهره‌های سیاسی، هیچ‌یک از احرازصلاحیت‌شده‌ها کوچک‌ترین نزدیکی‌ای با جریان احمدی‌نژاد ندارند. نکته دیگر اینکه برخی چهره‌ها از جمله محمد غرضی در حالی از حضور در رقابت‌ها بازماند که شورای نگهبان در انتخابات ریاست‌جمهوری 92 به احراز صلاحیت او رأی داده بود. اما موضوع مهم و خبرساز هفته‌ی پیش، حول محور رد صلاحیت رئیس‌جمهور دولت نهم و دهم بود و آنطورکه پیش‌بینی می‌شد حاشیه‌های بعد از رد صلاحیت احمدی نژاد آن مرد همیشه پرحاشیه یک دهه به خبرسازترین موضوع هفته‌های پیش رو تبدیل خواهد شد. حال این رد صلاحیت واکنش‌های مختلفی را به همراه داشت که با رصد رسانه‌های مختلف و جمع‌آوری نظرات مختلف در ادامه به واکنش‌های جالب به رد صلاحیت احمدی‌نژاد می‌پردازیم که در ادامه می‌خوانید.

تا همین پنجشنبه‌شب، پدیده خبری انتخابات امسال بود؛ محمود احمدی‌نژاد. از همان روزی که برخلاف اظهار پیشین خود به دفاع از بقایی برخاست، تا روزی که نشست خبری برگزار کرد و بعدا در برابر تعجب دوربین‌های خبری برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد، فضای سیاسی هر روز آبستن اتفاقی جدید یا اظهارنظری از سوی احمدی‌نژاد و یارانش بود. مثلا در واکنش به دادستان کل کشور که گفته بود: »گاهی به ما می‌گویند فلان آقایی در خوزستان فلان حرف‌هایی را زده است، فلان جا حرف‌های دیگری زده؛ ما می‌گوییم نوبت آنها هم می‌رسد و باید این دمل برسد تا به آنها هم رسیدگی کنیم«، از دادستان کل کشور شکایت کرد. گفته بود پرونده‌اش در دستگاه قضا بسته شده؛ اما بعدا اعلام شد در دست رسیدگی است. اصولگرایان اصولا روی خوشی به او نشان ندادند.

چهره‌هایی که پیش از این از طرفداران سرسختش بودند، بعد از اینکه احمدی‌نژاد توصیه مقام معظم رهبری را زمین گذاشت و ثبت‌نام کرد، به نوعی از او اعلام برائت کردند. فضای سیاسی اطراف احمدی‌نژاد به‌قدری تند شده بود که احتمال ردصلاحیتش نه عجیب بود و نه بعید. با‌این‌حال، خودش مطمئن بود دلیلی برای ردصلاحیت خودش و حمید بقایی وجود ندارد.

بارها و بارها خبرنگاران در این روزها، به‌ویژه خبرنگاران خارجی، از او سئوال کردند واکنشش به ردصلاحیت احتمالی چیست و او محکم و قاطعانه حتی احتمال آن را هم رد کرده و گفته بود: »شورای نگهبان دلیلی برای ردصلاحیتم ندارد؛ برای چه باید ردصلاحیت شوم«. احمدی‌نژاد انتشار این گمانه‌زنی‌ها را »خبرسازی« و »عملیات روانی« مخالفان برای ناامیدکردن طرفدارانش عنوان کرده و گفته بود: »واقعا چه دلیلی دارد شورای نگهبان بنده را رد کند؟« همین پاسخ‌ها را درباره بقایی هم گفته بود.

 

احمدی‌نژاد بعد از ثبت‌نام گفته بود برای حمایت از بقایی ثبت‌نام کرده است. حتی اعلام شد به ستادهای انتخاباتی دستور داده شده است با نام حمیدرضا بقایی فعالیت کنند نه احمدی‌نژاد. با‌این‌حال، بسیاری از تحلیلگران معتقد بودند احمدی‌نژاد از یک‌ سو هم برای کاستن از هزینه ردصلاحیت بقایی ثبت‌نام کرده است و هم با هدف حضور جدی و بازگشت خودش به قدرت. ولی هیچ‌کدام از این دو تاکتیک کارساز نشد. از نگاه غالب ناظران سیاسی اصولگرا، اصلاح‌طلب و مستقل، هم احمدی‌نژاد ردصلاحیت می‌شد و هم بقایی. آنها معتقد بودند اگر نامزدی احمدی‌نژاد برای عبوردادن بقایی از فیلتر شورای نگهبان بوده است، این تاکتیک شکست خواهد خورد؛ اتفاقی که رخ داد.

ناصر ایمانی، تحلیلگر سیاسی اصولگرا، دراین‌باره گفته بود: »احمدی‌نژاد ردصلاحیت خواهد شد. حتی اگر توصیه رهبری برای وارد‌نشدن او به انتخابات هم وجود نداشت، باز هم تایید صلاحیت نمی‌شد«. اما تندترین و مستندترین واکنش را احمد توکلی داشت که با نامه مفصل خود به شورای نگهبان، دلایل صلاحیت‌نداشتن احمدی‌نژاد را برشمرد و خواستار تایید‌نشدن او شد. در این یک‌ ماه اخیر، به‌شدت فعال شده بود؛ نشست خبری‌ برگزار کرد که به‌جز معدودی، رسانه‌های رسمی از پوشش آن خودداری کردند. در آن نشست خبری، حسابی به دولت تاخت و از پاک‌دستی خود و بقایی دفاع کرد. بعد از آن ترجیح داد فقط با رسانه‌های خارجی گفت‌وگو کند. آخرین مصاحبه‌اش با شبکه یورو‌نیوز، دو شب قبل از اعلام نظر شورای نگهبان بود.

تعداد زیادی شبکه و کانال تلگرامی در حمایت از او و بقایی در این روزها فعال شده بودند؛ حتی ستادهای انتخاباتی بقایی هم در استان‌ها فعال شده بودند. احمدی‌نژاد، بقایی و مشایی با گروه‌های قومی و مذهبی جلسه برگزار می‌کردند و اخبارش در سایت دولت بهار و کانال‌های تلگرامی منسوب به آنها بازنشر می‌شد. گمانه‌زنی‌ها در برابر واکنش به ردصلاحیت احمدی‌نژاد چه از سوی خودش چه طرفدارانش، متفاوت بود؛ برخی مانند ناصر ایمانی، تحلیلگر جناح اصولگرا، معتقد بودند: »ردصلاحیت، احمدی‌نژاد او را به قهرمان بدل نخواهد کرد؛ بلکه این اقدام باعث ریزش آرای او می‌شود«. این تحلیلگر سیاسی اصولگرا در کل معتقد بود: »تاکنون هیچ‌کسی با ردصلاحیت محبوبیتش افزایش نیافته است«. به گزارش آفتاب، روز پنجشنبه، بعد از اعلام نظر شورای نگهبان درباره احراز صلاحیت شش نفر از نامزدهای انتخاباتی و نبودن نام احمدی‌نژاد و بقایی، تردد وسایل نقلیه و افراد به میدان 72 نارمک و خیابان‌های منتهی به محل سکونت رئیس‌جمهور سابق، از سوی نیروی انتظامی ممنوع شد. درحالی‌که پیش از این هم دعوت به تجمع در میدان 72 نارمک شده بود، کانال‌های حامی دعوت خود را پس گرفتند.

آخرین خبری که روی سایت دولت بهار قرار دارد هم مربوط به مصاحبه احمدی‌نژاد با شبکه یورونیوز است و هیچ اشاره‌ای به ردصلاحیت احمدی‌نژاد یا اعلام تایید‌صلاحیت‌شده‌ها دیده نمی‌شود. آخرین توییت حساب کاربری احمدی‌نژاد هم مربوط به چند روز قبل است. تقریبا از میان فعالان رسانه‌ای اطرافش، به‌جز علی‌اکبر جوانفکر که به سمت سخنگویی ستاد بقایی انتخاب شده بود، چهره شاخص دیگری واکنشی از خود نشان نداده است؛ آنها ترجیح به سکوت داده‌اند. جوانفکر در توییتی نوشت: »دکتر احمدى‌نژاد و آقای بقایی براى عمل به تکلیف انقلابی، ملی و دینی خود نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهورى شدند تا اهتمام خویش را مصروف حل مشکلات معیشتی مردم و بهبود شرایط زندگى آنان و رفع تهدیدهای بالقوه از سر ملت ایران نمایند. شوراى نگهبان با تصمیم خود، این تکلیف را از دوش آنان برداشته است.

الحمدلله رب العالمین!«. غلامعلی رجایی، مشاور مرحوم آیت‌الله هاشمی، در کانال تلگرام خود دراین‌باره نوشت: »همچنان که پیش‌بینی می‌شد، احمدی‌نژاد و بقایی ردصلاحیت شدند. به گمانم این ردصلاحیت مقدمه‌ای برای بازخواست قضائی احمدی‌نژاد در رسیدگی به تخلفات دوره شهرداری تهران و دو دوره ریاست‌جمهوری وی باشد.«

در پایان و به نظر نگارنده"مهدی حیدرپور"(مهدی قزل):به هر روی میدان‌داران رقابت‌های دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری مشخص و رسما وارد گود شده‌اند، پس بهتر است کسی که انتخاب شده و کسی که رد صلاحیت‌شده، همگی درجهت برگزاری یک انتخابات امن و به دور از هر کنش و واکنش منفی برای بقاء جمهوری اسلامی گام برداریم و منتظر بماند و ببینیم برگ انتخابات در 29 اردیبهشت به نفع کدام جریان یا ائتلاف رقم خواهد خورد.