خروش‌دریای‌سیاه‌درسایه‌ی‌تقابل‌روسیه‌وآمریکا
آمریکا از سال 2008 پس از جنگ روسیه و گرجستان، حضور نظامی دائمی در دریای سیاه را در دستور کار خود قرار داد، اما پس از بحران اوکراین در سال 2014 و رویارویی روسیه و ناتو در شرق اروپا، حضور نظامی واشنگتن در قالب ناتو در این منطقه از جمله دریای سیاه افزایش قابل توجهی یافته است.
پنتاگون مدعی است که این اقدام برای کاهش حساسیت روسیه به حضور ناوگان آمریکا در دریای سیاه انجام گرفته است. در عین حال آمریکا به بهانه حمایت از متحدان در دریای سیاه یعنی اوکراین، رومانی و بلغارستان حضور دائمی در دریای سیاه دارد.
حال آنکه »آناتولی آنتونف« سفیر روسیه در آمریکا در اواخر فوریه 2018 از افزایش حضور نظامی آمریکا در دریای سیاه انتقاد کرد. به گفته وی، افزایش حضور و فعالیت واحدهای نیروی دریایی آمریکا در دریای سیاه اقدامی تحریک‌آمیز در منطقه است. کنستانتین کاساچوف رییس کمیسیون امور بین‌الملل شورای فدراسیون (مجلس سنای) روسیه نیز در‌باره پیامدهای افزایش حضور نظامی آمریکا در دریای سیاه هشدار داد.به گفته وی، آمریکا دومین ناو موشک‌انداز خود را روانه دریای سیاه کرد، حضور همزمان دو ناو آمریکایی در این دریا برای نخستین بار از ماه ژوئن 2017 صورت می‌گیرد. اما از جمله واشنگتن اقدام به ایجاد یک مرکز عملیات دریایی در بندر اودسا اوکراین کرده که با واکنش منفی روسیه مواجه شده است.
در این بین ایگور موروزف یک مقام ارشد پارلمانی روسیه هشدار داد، این کشور قطعا تدابیر خاصی، از جمله تقویت مرزهای خویش، در صورت گسترش حضور نظامی آمریکا در خاک اوکراین اتخاذ خواهد کرد. از دیدگاه روس‌ها حضور ناوها و نیروهای نظامی غربی در دریای سیاه به منزله تهدیدی علیه امنیت ملی روسیه است و بارها در این زمینه به ناتو و آمریکا هشدار داده‌اند.
از دیدگاه استراتژیست‌های روسی اکنون تهدیدات دریایی از سوی بلوک غرب به‌ویژه در دریای‌های پیرامونی روسیه در مرزهای غربی این کشور افزایش یافته است. به همین دلیل در دکترین دریایی جدید روسیه بر تقویت حضور در دریای سیاه تاکید شده که این نشانه واضحی در زمینه تقویت حضور و افزایش آمادگی دریایی روسیه برای مقابله با تهدیدات ناتو و به‌ویژه آمریکا محسوب می‌شود.
ضمن اینکه مسکو ، تقویت حضور ناوگان دریایی ناتو و به‌ویژه آمریکا در دریای سیاه را گام دیگری برای تقویت حضور آن در منطقه قفقاز می‌داند که روسیه دارای منافع حیاتی در آن است. در عین حال واکنش تند روسیه به افزایش حضور دریایی آمریکا و ناتو در دریای سیاه با توجه به حساسیت و اهمیت این پهنه آبی برای مسکو قابل درک است. دریای سیاه به‌منزله‌ی حیاط خلوت روسیه و محل استقرار ناوگان دریای سیاه این کشور است که قدرتمند‌ترین یگان دریایی روسیه شمرده می‌شود.
با این حال ناتو در چارچوب تقویت استقرار نظامی در شرق اروپا اکنون اقدامات جدی برای ایجاد ناوگانی در این دریا را آغاز کرده است. پترو پوروشنکو رییس‌جمهوری اوکراین نیز از ایجاد ناوگان دریای سیاه ناتو استقبال و اعلام کرده که در صورت تاسیس چنین ناوگانی اوکراین در آن حضور خواهد داشت. واشنگتن در اواسط 2017 مبادرت به اقدامی کرد که در نوع خود تحولی ماهوی در زمینه حضور نظامی آمریکا در اوکراین و در عرصه دریای سیاه محسوب می‌شود.
در این چارچوب آمریکا همسو با برنامه‌های تقویت حضور نظامی در پهنه راهبردی آبی دریای سیاه و قدرت‌نمایی نظامی در برابر روسیه، کار ساخت مرکز عملیاتی نیروی دریایی خود رادر پایگاه دریایی »اوچاکیف« اوکراین آغاز کرد که مسوولیت مدیریت عملیات دریایی و رزمایش‌ها را خواهد داشت. نیروی دریایی آمریکا، این پایگاه دریایی را نیز در اختیار گرفته و در راستای اهداف خود در دریای سیاه از آن استفاده کند.
به‌نظر می‌رسد روند نظامی‌گری و استقرار انواع تجهیزات نظامی در دریای سیاه که اکنون به‌صورت رقابت بین مسکو و واشنگتن نمود پیدا کرده، در آینده نزدیک روند پرشتاب‌تری به خود خواهد گرفت و حوزه دریای سیاه را با چالش‌های امنیتی جدی مواجه خواهد کرد.
در پایان نگارنده مهدی حیدرپور معتقد است: اقدام جدید آمریکا صرفا اقدامی در راستای تقویت نظامی‌گری و مقابله با روسیه در اقیانوس اطلس شمالی و به‌ویژه منطقه شمالگان است. علاوه بر این فعالیت ناوگان دوم آمریکا در منطقه اقیانوس اطلس شمالی، ارتباطات دریایی شمالی روسیه را به‌خطر می‌اندازد.
