سردبیر آزاداندیش

روزنامه‌نگار‌110‌میلیارد‌دلاری

پس از گذشت یک ماه از مرگ »جمال خاشقچی« روزنامه‌نگار عربستانی تبار در ترکیه و سردرگمی سیاستمداران و رسانه‌های جهانی که حرف و حدیث‌های ضد و نقیض هاله‌ای از ابهام را به پیرامون آنها پیچیده بود سرانجام قتل فجیع این روزنامه‌نگار را تایید کرد. وی که ساکن و مقیم استانبول ترکیه بود در اکثر روزنامه‌های جهان به‌ویژه معروف‌ترین آنها در امریکا قلم می‌زد و همین نیش قلم او بود که قلب جوان و پرکینه محمدبن سلمان را در آن چنان به درد آورد که وی شمشیر قتل جمال را به کمر بست و دستور نابودی این روزنامه‌نگار منتقد داده شد. بیشترین مردم جهان حتی آنان که الفبای سیاست را هم نمی‌شناسند در این ماجرای پر ماجرا از طریق رسانه‌ها، درگیر موضوع بودند تا بدانند چه اتفاقی افتاده و یا خواهد افتاد.

خبرنگاران رسانه‌ها نیز که سوژه دندان‌گیری را به‌دست آورده بودند، چشم و گوششان به سر کنسولگری عربستان در استانبول دوخته شده بود تا خبری بشنوند یا ببیند زیرا بنابر شواهد به‌دست آمده، جمال خاشقچی از لحظه‌ای که برای وضع هویتی خود به سر کنسولگری وارد شده، از بیرون آمدنش هیچ اثر و اطلاعی به‌دست نیامده و این در حالی است که نامزدش در بیرون سفارت در انتظار بازگشت او بوده است که این انتظار بی‌بازگشت احتمال کشته شدن روزنامه‌نگار عربستانی را به احتمال نزدیک می‌کند.

اگر چه از همان روز‌ها و شاید ساعت‌های اول ورود جمال به سر کنسولگری تا همین روزهای اخیر هم مقامات سعودی و هم ترامپ و تیم سیاسی‌اش با ترفندهای مختلف سیاسی مدارک و شواهد را احتمالات فرضی تلقی کرده و سعی بر آن داشتند تا محمدبن سلمان و پادشاهی سعودی را از ماجرای احتمالی قتل تبرئه کنند، اما رفت و آمدهای مکرر کاوشگران و کار‌آگاهان خبره و پرتجربه ترک و از جمله دستور پیگیری شدید طیب اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه که این اتفاقات در کشورش رخ داده بود، آرام‌‌آرام و با احتیاط پرده‌های ابهام را‌ کنار زد تا به شفافیت و بالاخره اثبات قتل مرموز و فجیع این روزنامه‌نگار منجر شد.

سفر ناگهانی و در عین حال نمایشی وزیر خارجه آمریکا به دستور دونالد ترامپ به آمریکا و دیدار با پادشاه سعودی از جمله ترفندهایی بود که نتوانست انکار عمومی جهانیان را که بیراهه بکشاند، چرا که رییس‌جمهور آمریکا پیش از آنکه رییس‌جمهور و سیاست‌مدار باشد سوداگری پرسرمایه و بازرگان است و روی یک موضوع تجاری بیشتر فکر می‌کند تا موقعیت سیاسی و جهانی و آن در دست داشتن مشتری 110 میلیارد دلاری خرید اسلحه آمریکایی یعنی عربستان است که در این گیر و دار هر بار بر این موضع خود پای فشاری می‌کرد که حتی اگر عربستان عامل قتل جمال خاشقچی‌ هم باشد آمریکا هرگز رابطه تجاری خود را با آن کشور از دست نخواهد داد حتی مشاوران دور و بر او هم نگفتند که اعزام شتاب‌زده وزیر خارجه ایالت متحده به عربستان و دیدار با پادشاه و ولیعهد آن کشور برای بررسی مسئله بازی بچه‌‌گانه‌ای است که برای جهانیان خنده‌آور خواهد بود.

مگر می‌شود، قاتل یا مجریان دستور قتل به بزه انتسابی خود اقرار کنند؟! این فتنه ز کیست خاک بر فرق جهان شمشیر هراسناک بر فرق چنان هر گوشه این جهان پر از دیوانه است اندیشه چو مرد خاک بر فرق جهان اگر چه بازگشت‌ ‌پمپئو از ریاض تا حدودی لحن ترامپ را تغییر داد اما موج رسانه‌ای علیه ولیعهد عربستان نتوانست او را متقاعد کند که فشارهای خارجی در عربستان زلزله‌ای را به‌وجود آورده که ترامپ در این زلزله سیاسی هم آسیب خواهد دید که با شفاف سازی رسانه‌های جهانی و شاید گرایش محرمانه پمپئو و اثبات انجام این فاجعه به‌دست شخصیت‌های عالی‌رتبه‌ سعودی او را بر آن داشت که به یک حمله کوتاه اکتفا کند که: »این مسئله واقعا غم‌انگیز است« مرگ این روزنامه‌نگار تا آخرین خبرهای راست و دروغ در یک بازه زمانی20 روزه افکار عمومی همه جهانیان را به خود مشغول داشت و هم چنانکه گفته شد حتی آنان که اهل سیاست و سیاسی‌کاری نبودند‌ این مسئله را پیگیری و دنبال می‌کردند اما از آنجا که دولت ترکیه و مجموعه پادشاهی سعودی نمی‌توانستند در برابر افکار عمومی جهانیان بازیهای سیاسی را ادامه بدهند و یا در این باره سکوت کنند به ویژه آنکه سرنوشت روابط سیاسی و تجاری کشورهای اروپایی با عربستان درگیر روشن‌شدن این قضیه بود. دولت سعودی پس از بازگشت هیات اعزامی15 نفره به ترکیه و قطعی‌شدن مرگ جمال خاشقچی لب به اعتراف گشود، اگر چه این هم نوعی بازی سیاسی بود چرا که گفته شد جمال هنگام ورود به سر کنسولگری در یک مشاجره لفظی از سوی افراد خود‌سر به قتل رسیده است.

اما این افراد خودسر آن زمان در کنسولگری چه می‌کردند و چه ماموریتی داشتند از جمله ابهامات سیاستمداران و خبرنگاران جهانی را به خود مشغول داشته است و افراد به اصطلاح خود‌سر چه دشمنی و خصومتی با‌ جمال خاشقچی داشته‌اند. از جمله ابهامات است که شاید این مسئله در گزارش نهایی طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه که گفته است در چند روز آینده پرده از بسیاری اسرار نهان قتل روزنامه‌نگار سعودی را خواهد برداشت روشن خواهد شد. اما فراموش نکنیم که در این ماجرا و حرف‌هایی که در رسانه‌ها‌ مطرح‌ کردند نقاب بسیاری از چهره‌ها برداشته شد تا جایی که ترامپ رییس‌جمهور آمریکا با همه‌ی دفاعیاتی که از خاندان سعودی داشت و سعی می‌کرد آنها را در این ماجرا بی‌گناه و مبرا از هرگونه بزه‌ای جلوه دهد، ولی علاوه بر آنکه ناچار به پذیرفتن عربستان به‌عنوان تنها عامل این جنایت شد، گفت: من عاشق پادشاه عربستان هستم ولی به او هم گفته بودم که شما بدون حمایت ما دو هفته بیشتر دوام نمی‌آورید.

شاید باید تکرار کنم که سیاست هویت ندارد و شاهد مدعایی ما هم ترامپ که برایش کشتن انسان‌ها اهمیتی ندارد اما تامین منافع مالی از سوی آدم‌کش‌ها در اولویت اول ریاست‌جمهوریش قابل قبول‌‌تر است که البته این ایده و نظریه رهبر فقط یک کشور است‌ در حالی که، روسای جمهور بیشتر کشورها از جمله فرانسه و آلمان و هلند با ابراز تنفر‌ از این جنایت سعودی‌ها نشست آینده سرمایه‌گذاری در عربستان معروف به »داووس صحرا« را تحریم کرده و در آن شرکت نمی‌کنند و به‌نظر‌ می‌رسد وزیر خارجه امریکا‌ هم ترامپ را از شرکت در این اجلاس بر حذر داشته است. اگرچه هنوز واقعیت‌های زیادی از این فاجعه پنهان مانده اما حاشیه‌های زیادی پیرامون‌ آن، نشان از عمق فاجعه‌ای عظیم از جمله احتمال‌ دست داشتن نامزد خاشقچی در آماده‌سازی فاجعه، چرا که بنا به گفته کارشناسان از هنگام ورود جمال به سرکنسولگری تمامی حرف و بگو مگوها از طریق سیستم صوتی او به سیستم گیرنده نامردش منتقل می‌شده است که اگر وی واقعا در این ماجرا نقش نداشته، می‌توانسته است در همان لحظات اول و پیش از آنکه فاجعه به‌بار بیاید ماموران امنیتی ترکیه را باخبر سازد.

خون‌بهای قتل جمال به سود ترکیه‌ اگرچه طیب اردوغان از ابتدای شایعه قتل این روزنامه‌نگار قول‌ پیگیری و افشای جزئیات آن را رسانه‌ای کرده بود. ولی بیشتر رنگ و لعاب و‌ وعده و وعید را نشان می‌داد، اما پس از20 روز و قطعی‌شدن قتل جمال، رییس‌جمهور ترکیه جلوی دوربین‌های خبرنگاران حاضر شد و گفت در چند روز آینده پرده از اسرار بسیاری در رابطه با قتل خاشقچی خواهد برداشت به‌ویژه حضور هیات 15 نفره سعودی در سر کنسولگری و بازگشت فوری آنها به عربستان و از جمله حرکت دو خودرو حامل آنها ابتدا به خانه سر کنسول و بعد به‌طرف جنگل‌های حوالی حادثه و کاوش برای یافتن جسد خاشقچی. پس به‌نظر می‌رسد، رییس‌جمهور ترکیه دارد با زمان بازی می‌کند تا بتواند با مذاکره‌های پنهانی با شاه عربستان حق‌السکوت قابل توجهی دریافت دارد به‌ویژه آنکه اخیرا اقتصاد ترکیه با چالش‌هایی رو‌به‌رو شده و ارزش پول ملی آن کشور پایین آمده است و ایادی پادشاه عربستان هم دست به ول‌خرجی‌هایشان بالاست.

چه روزگار غریبی شده است برادر!

۰ ۰